Taraftarların spor kulüplerinin lisanslı ürünlerine yönelik psikofizyolojik tepkilerini anlamada kişilik, duygusal zekâ, tüketim davranışı ve takım bağlılığının rolü

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın birinci amacı, duygusal bir durum oluşturarak taraftarlarda gerçekleşen psikofizyolojik etkiler ile kişilik özellikleri, duygusal zekâ, tüketim davranışı ve takım bağlılığı arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmanın ikinci amacı ise taraftarlar tarafından uyaranlara verilen tepki hızlarını, doğru tepkilerini incelemek ve verilen bu tepki hızları, doğru tepkiler ile taraftarların kişilik özellikleri, duygusal zekâ, tüketim davranışı ve takım bağlılığı arasındaki ilişkiyi incelemektir.Gereç ve Yöntem: Araştırmaya, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde eğitim görmekte olan 18 ile 30 yaşları arasında 33 kadın 97 erkek toplam 130 kişi dâhil edilmiştir. Kişilik özellikleri, duygusal zekâ, futbol taraftarı tüketim davranışı, takıma psikolojik bağlılık ve spor taraftarı özdeşleşme ölçeği katılımcılara deney öncesi uygulanmıştır. Deney 1'de 5 dakika, deney 2'de 4 dakika 30 saniye istirahat ve deney aşamasında Nexus-10 cihazı ile kalp atım hızı değişkenliği ve elektro dermal aktivite ölçümleri alınmıştır. Deney 2'deki doğru tepki ve tepki hızı ölçümleri SuperLab Version5 ve Cedrus RB730 ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 21 paket programı ile analiz edilmiştir.Bulgular: Galatasaray taraftarlarında kişilik özelliklerinden dışadönüklük ile DF/YF yüzde değişimi (r: .353 p<0.05) arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişkiye rastlanmıştır. Fenerbahçe taraftarlarında gelişime açıklık kişilik özelliği ile deney Fenerbahçe tepki zamanı (r: -.354 p<0.05) arasında anlamlı ve negatif yönlü bir ilişkiye rastlanmıştır.Sonuçlar: Dışadönüklük kişilik özelliğinin olumsuz uyaranların ortaya çıkardığı stresi baskılayamadığı sonucuna varılmıştır. Gelişime açıklık kişilik özelliğinin tepki sürelerini kısalttığı sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Lisanslı Spor Kulübü Ürünü, Kişilik, Duygusal zekâ, Tüketim,Bağlılık, Kalp atım hızı değişkenliği, Tepki.

Objective: First purpose of this study is to analyze the relationsip between psychophysiological effects generated in fans by creating an emotional state and personal characteristics, emotional intelligence, consumption behaviour and team loyalty. Secondary purpose is to analyze the speed of response given by fans to stimulants and analyze the relationship between those response time and personal traits, emotional intelligence, consumption behaviour and team loyalty.Materials and Methods: 130 university students (33 females, 97 males) between the ages of 18 and 30 participated in this study, from Manisa Celal Bayar University Sport Science Faculty. Personal traits, emotional intelligence, fans' consumption behaviour, team loyalty and sports fans identification scale were applied to participants before the experiment. For Experiment 1, 5 minutes rest and experiment, for Experiment 2, 4 minutes 30 seconds rest and experiment was applied. And during the rest and experiment, heart rate variability and electro dermal activity measurements were taken by Nexus-10 device. For Experiment 2, correct response and reaction time measurements were done by using SuperLab Version5 and Cedrus RB-730. Obtained data were analyzed by using SPSS 21 packaged software.Findings: There is a significant and positive relationship between extroversion and DF/YF percentage change (r: .353 p<0.05) in Galatasaray team fans. There is a significant and negative relationship between openness to experience and reaction time (r: -.354 p<0.05) in Fenerbahçe team fans.Results: It was concluded that extroversion personality trait can not repress stress which appears by negative stimulants. Openness to experience personality trait makes reaction period shorter.Key Words: Licensed sport team merchandise, Personality, Emotional intelligence,Consumption, Loyalty, Heart rate variability, Reaction.