İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin yıldırma yaşantıları ile yöneticilerin etik liderlik davranışları arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin etik liderlik algıları ile yıldırma yaşantılarının ilişkisinin belirlenmesidir. Bu çerçevede sınıf öğretmenlerinin etik liderlik algılarını etkileyen etmenler ve yıldırma yaşanmasına neden olan davranışlar araştırılarak alan yazına katkı sağlamak amaçlanmıştır. Araştırmada betimsel tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırma evreni 2018-2019 eğitim öğretim yılında Adana Çukurova ilçelerinde çalışan 698 sınıf öğretmenidir. Bu evren içerisinde 333 öğretmene ulaşılmıştır.Bu araştırmada ilkokullardaki sınıf öğretmenlerinin etik liderlik algılarını belirlemek için Yılmaz (2005) tarafından kullanılan Etik Liderlik Ölçeği (ELÖ) kullanılmıştır. Yıldırma davranışlarının sıklığını belirlemek için ise Einarsen ve Raknes, (1997) tarafından geliştirilen Cemaloğlu (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan Olumsuz Davranış Ölçeği (ODÖ) kullanılmıştır. Veriler analiz edilirken tanımlayıcı analiz olarak; yüzde, standart sapma, varyans, aritmetik ortalama ve frekans değerlerinden; non parametrik testlerde ise Kruskal Wallis ve Mann Whitney U ve korelasyon analizi için Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyonu (Spearman's Rank Order ) ndan yararlanılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin okul yöneticilerini etik lider olarak görme düzeyleri oldukça yüksektir. Okullardaki olumsuz davranış (yıldırma) yaşama düzeyi ise düşüktür. Öğretmenlerin etik liderlik algıları yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemiştir. Fakat okulda çalışma süresi değişkenine göre öğretmenlerin etik liderlik algıları arasında anlamlı farklılık vardır. Olumsuz davranış (yıldırma) düzeyi yaş, cinsiyet, medeni durum, mesleki kıdem ve okulda çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Fakat eğitim düzeyi değişkeni ile olumsuz davranış yaşama sıklığı arasında anlamlı bir farklılık olduğu gözlenmiştir.Araştırma sonucunda etik liderlik ve yıldırma davranışları arasında negatif yönde ve orta düzeyde ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The purpose of this research is to determine the relationship between perceptions of ethical leadership and mobbing experiences of Primary School Teachers. In this context, the aim of this study was to investgate the factors that affecting the perception of ethical leadership of Primary School Teachers and the behaviors that led to mobbing experiences for contibuting to the literature. Descriptive Review Method is being used in this research. Horizon of the research covers 698 primary school teachers who work in Çukurova in 2018 – 2019 academic year. In this horizon 333 teachers were reached. In this research , for scaling primary teachers' perceptions of ethical leadership, Ethical Leadership Scale (ELS) was used. In order to measure the frequency of mobbing behaviors, the Negative Acts Questionnaire (NAQ) prepared by Cemaloğlu (2007) was used. While analyzing data, percentage, standard deviation, variance, arithmetic average and frequency value; in non-parametric tests, Kruskal Wallis and Mann Whitney U; for correlation analysis, Spearman's Rank Order ( Spearman Rank Correlation) were used.The results of research are as follows:The level of primary school teachers seeing principals as a ethical leader is quite high. The level of negative behaviour (mobbing experiences) living in schools is very low.The ethical leadership perceptions of teachers did not differ significantly according to age, gender, marital status, education level and profesional seniority. Nevertheless, there is a significant difference between school working time and ethical leadership perceptions. The level of negative behaviour (mobbing experiences) did not differ significantly according to age, gender, marital status, education level and profesional seniority. Nevertheless, it was observed that there was a significant difference between educational level and frequency of negative behavior. At the end of the research; It was concluded that there was a mid-level negative relationship between ethical leadership and mobbing experience.