Okul öncesi öğretmenlerinin gelişime uygun uygulamalara yönelik inançlarının sınıflarındaki 3-6 yaş arası çocukların sosyal becerilerine etkisinin boylamsal olarak incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin gelişime uygun uygulamalara yönelik inançlarının sınıflarındaki 3-6 yaş arası çocukların sosyal becerilerine etkisinin boylamsal olarak incelenmesidir. Çalışma grubunu, 350 okul öncesi öğretmeni ve 350 okul öncesi dönem çocuğu oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri, `Kişisel Bilgi Formu-öğretmenler için, Kişisel Bilgi Formu-çocuklar için, Gelişime Uygun Uygulamalar Öğretmen İnanç Ölçeği (GUUÖİÖ) ve Okul Öncesi Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği-OSBED Öğretmen Formu` ile toplanmıştır. Veri analizi için Bağımsız Örneklemler için t testi ve Tekrarlı Ölçümler İçin Tek Yönlü Varyans Analizi yapılmıştır.Çalışmanın sonunda, okul öncesi öğretmenlerinin GUU ile ilgili inanç ortalamalarının orta aralıkta olduğu, ancak yükseğe çok yakın olduğu bulunmuştur. Okul öncesi öğretmenlerinin yaşlarının, kıdemlerinin, öğrenim düzeylerinin, çalışma şekillerinin (kadrolu-ücretli), çalıştıkları kurum türünün (anaokulu-anasınıfı) GUU'ya ilişkin inançları üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı bulunmuştur. Özel sektörde çalışan okul öncesi öğretmenlerinin GUU'ya ilişkin inanç ortalamalarının, devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin inanç ortalamalarından daha yüksek olduğu bulunmuştur.Eğitim-öğretim yılının başında yapılan ölçümlerde okul öncesi eğitim alan çocukların sosyal becerilerinin başlangıç becerileri, akademik destek becerileri, arkadaşlık becerileri ve duyguları yönetme becerileri alt boyutlarında öğretmenlerinin GUU'ya ilişkin inançlarına göre anlamlı düzeyde bir farklılaşma göstermediği bulunmuştur.Eğitim-öğretim yılının ortasında yapılan ölçümlerde GUU'ya ilişkin inanç düzeyi yüksek olan okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarında yer alan çocukların sosyal becerilerinin başlangıç becerileri ve akademik beceriler alt boyutlarında inançları düşük olanların sınıfındakilerden daha yüksek olduğu bulunmuştur. Arkadaşlık becerileri ve duyguları yönetme becerileri alt boyutlarında ise anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.Eğitim-öğretim yılının sonunda yapılan ölçümlerde GUU'ya ilişkin inanç düzeyi yüksek olan okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarında yer alan çocukların sosyal becerilerinin başlangıç becerileri, akademik destek becerileri, arkadaşlık becerileri ve duyguları yönetme becerileri alt boyutlarında inançları düşük olanların sınıfındakilerden daha yüksek olduğu bulunmuştur.Bu bulgular göz önünde bulundurulduğunda, özellikle inanç düzeyleri düşük olan okul öncesi öğretmenlerine GUU felsefesini destekleyebilecek şekilde hizmet içi eğitimler verilebilir. Hizmet içi eğitimler düzenlenip öğretmenlerle, GUU'nun felsefesine ve ilkelerine uygun olarak, çalıştıkları grubun yaş özellikleri, bireysel özellikleri ve içinde yaşadığı toplumun özellikleri de göz önünde bulundurularak çocukların sosyal becerilerini destekleyecek etkinlikler hazırlanabilir.Anahtar sözcükler: gelişime uygun uygulamalar, sosyal beceriler, öğretmen inançları, okul öncesi eğitim, boylamsal çalışma

The aim of this study was to examine the effect of preschool teachers' developmentally appropriate beliefs on 3-6 year-old children's social skills longitudinally. The participants of the survey consisted of 350 preschool teachers and 350 preschool children. The data of the study were collected through `Demographic Information Forms-for teachers and children, the Developmentally Appropriate Practice Teacher Beliefs Scale (DAP-TBS) and Preschool Social Skills Evaluation Scale (OSBED)`. Independent Samples t-test and One-Way Repeated Measures ANOVA were used for data analysis.The results of the study revealed that the means of preschool teachers' beliefs about DAP were at the middle range level but very close to high level. It was found that preschool teachers' ages, experiences, education level, working status (regular-hourly paid) and institutions where they worked have no statistically significant effects on their beliefs related to DAP. It was also reported that means of teachers' beliefs working in private schools were higher than means of teachers in public schools.It was reported that at the beginning of the academic year, no statistically significant difference in social skills of children attending a preschool institution were found in the sub-scales of their initial skills, academic support skills, friendship skills, and managing emotions skills according to their teachers' beliefs related to DAP.It was found that in the middle of the academic year, the social skills of the children whose teachers had higher beliefs level related to DAP were better than skills of children whose teachers had lower beliefs level in the sub-scales of initial skills and academic support skills. However, there was no statistically significant difference in their social skills in terms of friendship and managing emotions skills.It was reported that at the end of the academic year, the social skills of the children whose teachers had higher beliefs level related to DAP were better than skills of children whose teachers had lower beliefs level in all sub-scales.When the findings of the study are considered, some seminars can be organized for especially teachers whose level of developmentally appropriate beliefs are low in order to explain them developmentally appropriate philosophy. Also, through in-service trainings, some activities which are parallel with principles of developmentally appropriateness and consider children's age groups, individual differences and the characteristics of the society where they lived can be prepared.Keywords: developmentally appropriate practice, social skills, teachers' beliefs, preschool education, longitudinal study