Okul öncesi dönem çocuklarının ilkokula hazırbulunuşluk düzeylerinin anadil değişkeni açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden ve anadili Türkçe olan ve anadili Türkçe olmayan çocukların ilkokula hazırbulunuşluk düzeylerinin karşılaştırılmasıdır. Çalışma betimsel-ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın örneklemini, Şırnak ilinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı bağımsız anaokullarına ve ilkokullar bünyesindeki anasınıflarına devam eden çocuklardan tesadüfî örnekleme yöntemiyle belirlenmiş, anadili Türkçe olan 119, anadili Türkçe olmayan 326 olmak üzere toplam 445 çocuk oluşmuştur.Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu ile Sak ve Yorgun tarafından geliştirilen `Gelişimsel İlkokula Hazırbulunuşluk Ölçeği` kullanılmıştır. Çalışmanın verileri SPSS 22 (Statistical Package for Social Sciences) programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çocukların ilkokula hazırbulunuşluk düzeylerinin anadillerine ve bazı demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için parametrik testlerden bağımsız örneklemler için t-testi, Tek Faktörlü Varyans Analizi ve İki Faktörlü ANOVA kullanılmıştır.Analizler sonucunda, anadili Türkçe olan ve anadili Türkçe olmayan (anadili Kürtçe olan) okul öncesi dönem çocuklarının ilkokula hazırbulunuşluk düzeylerinin öğrenme yaklaşımı, sosyal duygusal gelişim, fiziksel gelişim ve sağlık, matematik, yaratıcı sanatlar ve fen teknoloji alt boyutları ile ölçeğin genel toplamında anlamlı bir farklılık göstermediği ancak, dil, iletişim ve okuryazarlık alt boyutu ile sosyal bilimler alt boyutunda anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Farklılık olduğu belirlenen her iki boyutta da anadili Türkçe olan çocukların hazırbulunuşluk düzeylerinin anadili Kürtçe olan çocuklarınkinden daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.Ayrıca anadili-yaş, anadili-cinsiyet, anadili-ailedeki çocuk sayısı, anadili-annenin eğitim düzeyi, anadili-babanın eğitim düzeyi ve anadili-ailenin aylık geliri değişkenlerinin ortak etkisinin çocukların ilkokula hazırbulunuşluk düzeyleri üzerinde etkili olmadığı bulunmuştur. Anadili-okul öncesi eğitim alma süresi değişkenlerinin ortak etkisinin ise çocukların ilkokula hazırbulunuşluk düzeyleri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir.Anahtar sözcükler: anadil, ilkokula hazırbulunuşluk, okul öncesi dönem

The aim of this study is to compare the school readiness levels of children whose native language is Turkish and native language is not Turkish. The study was designed in descriptive-correlational survey model. The sample of the study was determined by random sampling among children attending preschool institutions or preschool classrooms within the structure of primary schools under supervision of Ministry of National Education in Şırnak, and consisted of 445 children; 119 children whose native language is Turkish and 326 whose native language is not Turkish.Personal Information Form and `Developmental School Readiness Scale` developed by Sak and Yorgun were used as data collection tools. Data were analyzed using SPSS 22 (Statistical Package for Social Sciences) Program. The independent samples t-test, one-way ANOVA and two-way ANOVA were used to determine whether school readiness levels of children differ according to their native language and some demographic variables.Data analysis showed that here was no difference in sub-dimensions of learning approach, social emotional development, physical development and health, mathematics, creative arts and science technology and total point of the readiness test according to children's native languages (Turkish or Kurdish) but there was a significant difference in sub-dimensions of language, communication, literacy and social sciences/knowledge in favor of children whose native language was Turkish. In both dimensions, readiness levels of children whose native language was Turkish were found to be higher than levels of their peers whose native language was Kurdish.It was also found that there was no effect of the variables of native language-age, native language-gender, native language-number of children in the family, native language-education level of mother, native language–education level of father and native language-monthly income of the family on school readiness of children. It was determined that there was a significant effect of the variable of native language –duration of getting preschool education on children's readiness levels.Keywords: native language, school readiness, preschool education