Serbest Cumhuriyet Fırkası İstanbul teşkilatı ve azınlıklar

Abstract

Çalışmada, Türk siyasetinde önemli bir dönüm noktası olan Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın (SCF) kuruluşu, seçimler, fırkanın İstanbul teşkilatı ve Gayrimüslimlerle ilişkisi incelenmiştir. Ayrıca SCF'nin İstanbul'daki teşkilatlanmasına ve İstanbul'daki Gayrimüslimlerin siyasetteki rolünün önemine değinilmiştir. SCF tek fırkalı dönemde kurulan ikinci muhalefet fırkasıdır. Gazi Mustafa Kemal'in teşviki ve desteğiyle Fethi (Okyar) Bey tarafından İstanbul merkez olmak üzere kurulmuştur. 1930'lar Türkiye'sinin sosyal-ekonomik zorlukları arasında özellikle kıyı kentlerinde yoğun bir ilgiyle karşılanmıştır. Fethi Bey'in Ege gezisi bu ilgiyi doruğa çıkarmıştır. SCF'nin İstanbul teşkilatında Fethi Bey ve Süreyya Paşa etkin rol oynamıştır. İstanbul'un hemen hemen her ilçesinde teşkilat kurmuşlardı. Yoğun ilgiyle karşılaşan SCF'nin İstanbul teşkilatına her meslekten insanların üye olduğu görülmüştü. Faaliyet gösterdiği kısa süre içerisinde bir kez belediye seçimlerine katılan fırka, umulanın ötesinde başarı elde etmiştir. Başarı kazandığı şehirlerden biri de İstanbul olmuştur. SCF'nin Türk siyasal yaşamına getirdiği bir diğer yenilik de Gayrimüslimlere seçilme hakkı tanıyarak adaylarından bazılarını Rum, Ermeni, Yahudi Gayrimüslimlerden seçmesidir. SCF İstanbul'da Gayrimüslimlerden 13 aday göstermiştir. 117 kişilik İstanbul aday listesinde 6 Rum, 4 Ermeni ve 3 Yahudi vardı. Gayrimüslimlerin seçime aday olarak katılmaları sonraki süreçte birçok soruna yol açmasına rağmen Türk siyasal hayatı için olumlu bir adım olmuştur. Anahtar Kelimeler: Serbest Cumhuriyet Fırkası, Cumhuriyet Halk Fırkası, Siyasi Faaliyetler, Gayrimüslimler.Sayfa Adedi : 128Tez Danışmanı : Doç. Dr. Mehmet PINAR

The study examines the establishment of the Free Republican Party (SCF), which is an important milestone in Turkish politics, the elections, the Istanbul organization and its relation to minorities. In addition, the importance of the role of the organization of the SCF in Istanbul and minorities in Istanbul's politics have been mentioned. The SCF is the second opposition party established in a single party period. Was established by Fethi (Okyar) with the encouragement and support of Gazi Mustafa Kemal providing Istanbul to be center. Was met with great interest, among social-economic difficulties, especially in the coastal city of Turkey in 1930s. Fethi Bey's Aegean Tour has brought this interest to the highest point. Fethi Bey and Süreyya Pasha have played an active role in the Istanbul organization of the SCF. They established organizations in almost every province of Istanbul. Received great interest, people from every proffesion seem to be members to SFC's Istanbul organization. Having once participated in the municipal elections in a short period of activity, the has achieved success beyond expectation. Istanbul is one of the cities of its success. Another innovation the SFC brought to the Turkish political life is that it elects some of the candidates from Greek, Armenian, Jewish minorities by giving them the right to be elected. SCF has nominated 13 candidates from minorities in Istanbul. There were 6 Greeks, 4 Armenians and 3 Jews on the Istanbul candidate list of 117 people. Although minorities' participation as a candidate for election led to many problems in the next period, it was a positive step for Turkish political life. Key Words: Free Republican Party, The RepublicanPeople's Party, Political activities, Minorities.Quantity Of Page : 128Scientific Director : Doç. Dr. Mehmet PINAR