İlâhî hitâbın karakteristiği

Abstract

Yüce Allah, imkânlar âleminde, insana iki alan üzerinden hitâp etmektedir. Biri ` kevnî hitâp`; diğeri ise, `kelâmî hitâp`tır. Bu iki hitâp şekli, yüzleri birbirine dönük, her biri diğerinin tecelligâhı olan anlamlı simgeler bütünüdür. Yani, Kur'ân, muhtasar bir doğa; doğa ise, mufassal bir Kur'ân'dır. İlâhî hitâpta insanlar dışında; melekler, cinler, hayvanlar, yer ve gök gibi canlı–cansız tüm varlıklar da muhatap alınmıştır. İlâhî hitâbın, metafizik âleme tekabül ettiği ve bu manâda erişilmez olduğu için hakîkatini ve gerçek mahiyetini Allah'tan başka kimse bilemez. Ancak bu hususta âyetlerden ve sahih hadislerden yararlanılabilir. Yine bu hakîkat ve muhtevanın, müfessirler tarafından nasıl ele alındığı tespit edilerek, âyetler ve sahih rivâyetler ışığında tahlil yapmak büyük önem arz etmektedir. Konumuzun seçimi bu amaca matuftur. Bu sebeple İlâhî hitâpla ilgili klasik ve yeni dönemde yazılmış eserler esas alınmış ve onların sundukları bilgiler çerçevesinde tezimizin inşâsı gerçekleşmiştir. İlâhî hitâbın kaynağı, şeytan ve kötü unsurların erişimine kapalı ve İlâhî bilgilerin hazinesi konumundaki `Levh-i Mahfûz`dur. Bu hitâp, `Levh-i Mahfûz`dan, `inzâl-tenzîl` gibi özel bir süreç ile Resûlullah'a (sas) bildirilmiştir. Diğer İlâhî hitâplarda sadece manâ Allah'a ait iken; Kur'ân hitâbında hem lafız hem de manâ Allah'a ait olmaktadır. İlâhî hitâbın, ilham, rûh ve rüyâ gibi olgularla birtakım benzerlikleri vardır. İlâhî hitâp, itikadî konularda sabit kalmakla beraber, teşriî hususunda toplumların değişim ve gelişiminin yanı sıra, örf ve adetlerini, algılarını dikkate alarak yenilikler getirmiş, toplumun dinamik olması gibi, o da dinamik olmuştur. Dolayısıyla İlahi hitâptaki farklılıkları, toplumdaki değişim, gelişim ve ihtiyaçları dikkate alarak değerlendirmek gerekir. Yine İlâhî hitâbın gerçekleşmesi konusunda, hatip ile muhatap arasındaki varlık farklılığından kaynaklanan iletişim sorununun `elçi`, `kelam` ve `Arap Dili` gibi vasıtalarla mümkün hâle getirilmiştir.İlahi hitâbın sona ermesi demek `masiva`nın yok olması anlamına gelmektedir. Nitekim Yüce Allah'ın peygamberlere olan teşriî hitâp aşaması, bütün zamanlar için bitmiş olmasına karşın; diğer tüm çeşitleriyle hitâbı devam etmektedir. Aynı şekilde Yüce Allah, Kur'ân ile bizlere olan hitâp ve konuşmasını sürdürmektedir. Çünkü Kur'ân'ın canlı, güncel ve sonsuz oluşuyla, hep yeni, açıklanmaya hazır, geniş ufuklu ve açık uçlu, kesintisiz bir hitâp ve iletişim potansiyeline sahip bir kitap olduğunu ifade edebiliriz.

Almighty Allah addresses human beings in two realms. One is through `cosmic adressing`; the other one is through `adressing by kalam`. Each of these two forms of addressing is a collection of meaningful symbols, each of which faces the other. In other words, the Qur'an is a conclusive nature; and nature is a detailed Qur'an. Apart from people commanded by divine decree, angels, jinns, animals, living and non-living things such as the air and the sky, all living and non-living things are concerned. Since the divine decree corresponds to the metaphysical realm and is thus unreachable, no one can get the slightest notion of the true nature of Allah. However, verses and authentic hadiths can be used in this respect. Again, it is of great importance to analyze how this truth and content are handled by the observers, and to analyze in the light of the revelations and the authentic narrations. The choice of our subject is for this purpose an analysis of the works written in the classical and new period on the Divine Decree which were taken as basis and the construction of our thesis which was constituted within the framework of the information they presented.The source of the divine address is `Levh-i Mahfûz`, which is closed to the access of the devil and evil elements and is a treasure of the Divine knowledge. This address was reported from the `Levh-i Mahfuz` to the Messenger of Allah (pbuh) through a special process like `inzâl-tenzîl`. In other Divine addresses only the meaning belongs to God; In the Qur'an, both expression and meaning belong to Allah. Divine address has some similarities with phenomena such as inspiration, spirit and dream. The divine address, while remaining constant in matters of faith, has brought innovations in regard to legislative by considering the the change and development of societies as well as the customs and traditions and perceptions of the society, and it became dynamic as the society was dynamic. Therefore, it is necessary to evaluate the differences in the Divine address, taking into consideration the changes, developments and needs in the society. Again in regard to the realization of the Divine address, the communication problem stemming from the difference of existence between the orator and the interlocutor was made possible by means of `ambassador`, `kalam` and `Arabic Language`.The end of the divine decree means the disappearance of `masiva`. Indeed, although the stage of decreeing of Allah Almighty concerning the law-making of the prophets was finished for all times; all other varieties of divine decree continue. In the same way, Almighty Allah continues to address and speak to us with the Qur'an. Because we can state that the Qur'an is always living, up-to-date and endless, always new, ready to be explained, deep and open-ended book that has the potential of uninterrupted appeal and communication.