Solunum sistemi hastalıklı buzağılarda farklı oksijen uygulama yöntemlerinin arteriyel ve venöz kan gazları üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, solunum sistemi hastalıklı ve yapılan kan gazları analizlerine göre oksijen tedavisi ihtiyacı olan buzağılarda, rutin solunum sistemi tedavisine ilave olarak maske ve intranazal kateter ile oksijen uygulamalarının, klinik ve hematolojik bulgular ile arteriyel ve venöz kan gazları üzerine etkilerini belirlemektir. Bu çalışmanın hayvan materyalini; Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı kliniğine getirilen, farklı yaş (1 gün-3 aylık), ırk ve cinsiyete sahip 18 adet buzağı oluşturdu. Hayvanların yapılan klinik muayeneleri sonucu solunum sistemi problemi olan ve yapılan kan gazları analizleri sonuçlarına göre oksijen tedavisine ihtiyaç duyan buzağılar çalışmaya dâhil edildi. Buzağılar kendi aralarında eşit sayıda (n=6) 3 ayrı gruba ayrıldı. 1. grup (kontrol), 2. grup (Maske) ve 3. grup (İntranazal kateter) grubu olarak belirlendi. 1. grup hayvanlara rutin solunum sistemi hastalığı tedavisi, 2. grup hayvanlara rutin solunum sistemi hastalığı tedavisinin yanı sıra maske ile oksijen tedavisi, 3. grup hayvanlara ise rutin solunum sistemi tedavisine ilave olarak intranazal kateter ile oksijen verildi. Çalışma süresince tüm gruplardaki buzağıların klinik muayeneleri yapıldı ve kayıtlar tutuldu. Ayrıca kan gazları ölçümleri için çalışmanın 0., 3., 5. ve 24. saatlerinde arteriol ve venöz, hematolojik analizler için ise 0. ve 24. saatlerde venöz kan örnekleri alındı. Klinik olarak hayvanlarda solunum güçlüğü olduğu, ağızdan solunum yaptıkları, burun akıntısı, emme refleklerinde azalma, depresyon, beden ısısında artış, mukozalarda siyanotik tablo ve bazı hayvanlarda ise öksürük gibi klinik semptomlar olduğu tespit edildi. Oksijen verilen 2. ve 3. grup hayvanlarda oksijen uygulamasına paralel olarak tespit edilen klinik semptomların hafiflediği ve normale döndüğü belirlendi. Hematolojik parametrelerden 1. grup buzağıların % monosit değerlerinin, 2. grup buzağıların monosit sayılarının, 3. grup buzağıların ise yüzde eozinofil ve eozinofil sayıları ile RBC değerlerinde istatistiksel olarak önemli değişimler belirlendi. Solunum güçlüğü bulunan buzağılarda, venöz ve arter pH, pCO2, pO2, laktat, sO2 ve solunum sayılarında genel olarak grup içi karşılaştırmalarında istatistiksel bazı farklılıklar gözlendi. Genel olarak bakıldığında rutin tedavi uygulanan 1 grup hayvanlarda bu parametrelerde pek bir değişim görülmezken, rutin tedaviye ilave olarak oksijen tedavisi yapılan 2. ve 3. grup hayvanlarda, özellikle pCO2 seviyelerinin zamanla normale döndüğü, laktat değerlerinin azaldığı ve sO2 ile pO2 değerlerinin ise artış gösterdiği belirlendi. Oksijen uygulaması yapılan buzağıların klinik ve laboratuar bulgularındaki iyileşmenin daha belirgin olduğu tespit edildi. Oksijen uygulaması yapılan yöntemlerden intranazal kateter ile uygulamanın maske ile uygulamaya göre kan gazları üzerinde daha belirgin değişimler yaptığı ve klinik olarak daha etkili olduğu belirlendi. Sonuç olarak buzağılarda solunum sistemi hastalıklarında rutin tedaviyle birlikte oksijen tedavisi uygulanmasının arteriyel ve venöz kan gazları üzerine etkili olduğu ve solunum güçlüğü olan buzağıların klinik iyileşmesinde faydalı olduğu kanısına varıldı

The purpose of this study was to evaluate the effect of oxygen applications by mask and intranasal catheter in addition to routine respiratory system treatment on clinical and hematological findings as well as arterial and venous blood gases in calves with respiratory system disease that require oxygen therapy according to blood gases analyses. The material of this study consisted of 18 calves with different ages (1 day – 3 months), breeds and genders which were brought to the clinics of Van Yuzuncu Yil University, Faculty of Veterinary Medicine, Department of Internal Medicine. Subsequent to clinical examinations, calves with respiratory system disease that require oxygen therapy according to blood gases analyses were included to the study. Calves were equally grouped into 3 different groups with equal number (n:6). 1st group, 2nd group and 3rd group were assigned as control, mask and intranasal catether groups, respectively. 1st group received routine respiratory system disease treatment, 2nd group received routine respiratory system disease treatment as well as oxygen therapy by mask, 3rd group received routine respiratory system disease treatment as well as oxygen therapy by intranasal catheter. During the study, clinical examinations of calves in whole groups were performed and clinical findings were recorded. Besides arteriol and venous blood samples were obtained in 0th, 3rd, 5th and 24th hours of the study for blood gas analyses. For hematological analyses, venous blood samples were obtained in 0th and 24th hours. According to clinical examinations; dyspnea, breathing with open mouth, nasal discharge, decrease in suckling reflex, depression, increase in body temperature, cyanotic mucous membranes and cough were observed in animals. In the 2nd group and 3rd group of animals that received oxygen, clinical symptoms were alleviated and returned to normal in parallel with oxygen administration. Significant statistical differences were detected in monocyte% values of 1st group, monocyte counts of 2nd group, eosinophil% and eosinophil counts as well as RBC counts of 3rd group. In calves with dyspnea, statistical differences were observed in venous and arterial pH, pCO2, pO2, lactate, sO2 and respiratory rate. Generally, in 1st group which received routine treatment, these parameters did not have apparent change, however, particularly pCO2 levels became normal eventually in 2rd and 3rd group that received oxygen therapy in addition to routine treatment. Additionally, in 2rd and 3rd groups, while lactate concentrations decreased, sO2 and pO2 concentrations had increased. Recovery in clinical and laboratry findings were apparent in calves that received oxygen therapy. It is also observed that while administering oxygen, intranasal catether application was more efficient than applying with mask on blood gases. As a result, it is concluded that applying oxygen therapy in addition to routine respiratory disease therapy on calves with respiratory disease was efficient on arterial and venous blood gases and this application is useful in clinical recovery.