Multiple skleroz hastalarının yaşam kalitesinin çoklu uyum analizi ile incelenmesi

Abstract

Multiple Skleroz (MS) kronik nörolojik bir hastalık olup, bazı belirtilerle birlikte kişide sekel bırakabilir. Hastalığın, yaşam kalitesi ile ilgili olarak hastalar üzerinde gözlenebilir etkileri vardır. Çoklu uyum analizi, kategorik değişkenler arası ilişkileri genel olarak iki boyutlu uzayda görsel olarak sunan bir analiz yöntemidir. Çoklu uyum analizi, iki kategorik değişken arası ilişkiyi iki boyutlu uzayda gösteren basit uyum analizinin genel halidir. Çalışmada, MS hastalarında yaşam kalitesi ölçeği üzerine çoklu uyum analizi uygulanmıştır. Çalışmanın verileri, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dursun Odabaş Tıp Merkezi'nde tedavi olan MS tanısı konulmuş hastalardan anket ve SF-36 ölçeği ile elde edilmiştir. Ankette 15 soru yer alırken, ölçekte 36 madde bulunmaktadır. Çalışmaya 103 birey dahil edilmiştir. Her soru ile 8 kategorik değişken arası ilişki incelenerek iki boyutlu uzayda sunulmuştur. İki boyut ile orijinal değişkenlere ait toplam açıklanabilen varyans oranı %45 ile %57 arasında değişim göstermiştir. Sonuç olarak; başta `SF-36 Ölçeği olmak üzere, diğer ölçeklerde de ölçeği oluşturan maddeler ile demografik özellikler arası ilişkilerin ayrıntılı incelenebilmesi ve kolay yorumlanabilir şekilde görsel olarak sunulabilmesi açısından Çoklu uyum analizinin kullanılabileceği önerilmiştir.

Multiple Sclerosis (MS) is a chronic neurological disease and may cause sequel with some symptoms. The disease has observable effects on patients with regard to quality of life. Multiple correspondence analysis presents the relationships between categorical variables in two dimensional spaces. Multiple correspondence analysis is the general form of simple correspondence analysis showing the relationship between two categorical variables in two-dimensional space. In this study, multiple correspondence analysis was performed on the quality of life scale in MS patients. Data were collected by questionnaire and SF-36 scale from patients diagnosed with MS at Van Regional Training and Research Hospital of Health Sciences University and Dursun Odabaş Medical Center of Van Yuzuncu Yil University. There were 15 questions in the questionnaire and 36 items in the SF-36 scale. 103 individuals were included in the study. The relationships between each item and 8 categorical variables were examined and presented in two-dimensional space. By two dimensions, total accounted variance in the original variables varied between 45% and 57%. As a result, it has been suggested that multiple correspondence analysis can be used to examine the relationships between the items of the scales, especially the SF-36, and demographic characteristics in terms of visually presentation and easy interpretation.