Halk elinde yetiştirilen Tatvan heriği (Hamdani X Akkaraman melezi) koyunlarının döl, süt ve yapağı verimi özellikleri

Abstract

Bu tez çalışmasında, Tatvan Heriği (Hamdani x Akkaraman melezi) koyunlarının döl, süt ve yapağı verimi özellikleri incelenmiştir. Hayvan materyalini, Bitlis iline bağlı Yoncabaşı köyünde 150 baş koyun ve bunlardan elde edilen kuzular oluşturmuştur. Her koyuna ait kirli yapağı gömleği ve canlı ağırlığı 100 g'a duyarlı elektronik dijital baskül ile tartılarak koyunların kirli yapağı ağırlığı ve kırkım sonu canlı ağırlığı belirlenmiştir. Daha sonra, analize yetecek miktarda ve örnek alma tekniğine uygun bir şekilde sürüden şansa bağlı seçilen 45 baş koyunun sağ omuz ve son kaburga bölgesinden yapağı numuneleri alınarak uygun numune poşetlerine bırakılmıştır.Tatvan Heriği koyunlarında belirlenen döl verim özelliklerinden; gebelik oranı % 96.67, kısırlık oranı % 3.33, yavru atma oranı % 2, kuzulama oranı % 94.67 ve ikizlik oranı % 11.97 olarak bulunmuştur. Koçaltı koyun başına doğan kuzu sayısı (KAKBDKS) 1.06, doğuran koyun başına kuzu sayısı (DKBDKS) 1.12 ve150. gündeki yaşama gücü % 100 olarak tespit edilmiştir. Kuzularda ortalama doğum ağırlığı 3.05±0.03 kg, koyunların doğumdaki ortalama canlı ağırlığı 56.93±0.62 kg ve gebelik etkenliğine ilişkin ortalama ise 6.34±0.02 kg olarak saptanmıştır.Tatvan Heriği koyunlarında En-Küçük Kareler ortalamaları, laktasyon süt verimi için174.50±0.58 l ve laktasyon süresi için 221.77±1.57 gün olarak tespit edilmiştir.Kirli yapağı verimine ilişkin genel ortalama 2.51±0.04 kg olarak bulunmuştur. Kırkım sonu canlı ağırlığın genel ortalaması 64.97±0.27kg olarak belirlenmiştir. Yapağı randımanına ilişkin genel ortalama % 71.44±1.08 olarak tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: Canlı ağırlık, Döl verimi, Kırkım, Laktasyon süt verimi, Tatvan Heriği, Yapağı randımanı.

In this thesis, the characteristics of the reproduction, the milk yield, and fleece yield of Tatvan Heriği (Hamdani x Akkaraman crossbred) sheep were investigated. The animal material consisted of a total of 150 head ewes and their lambs in Yoncabaşı village of Bitlis province. Each of body weight of ewes after shearing and ewes' greasy fleece were weighed using electronic digital weighing scale with 100 g sensitivity. Fleece samples were taken as sufficient quantity for analysis, according to the sampling technique, from area of the last rib on the right shoulder of 45 head of ewes in each flock.In Tatvan Heriği sheep, the pregnancy rate, the infertility rate, the abortion rate, the lambing rate, and the twinning rate as traits of reproduction were 96.67 %, 3.33 %, 2 %, 94.67 %, and 11.97 %, respectively. The fecundity, the litter size, and the survival rate at 150th day were found as 1.06, 1.12, and was 100 %, respectively. The average birth weight of lambs, the mean body weight of ewes in parturition, and the mean pregnancy efficiency were 3.05±0.03 kg, 56.93±0.62 kg, and 6.34±0.02 kg, respectively.The means of the lactation milk yield and the lactation period of Tatvan Heriği ewes were 174.50±0.58 l and 221.77±1.57 day, respectively.Average greasy wool yield of Tatvan Heriği ewes was 2.51±0.04 kg. Average live weight after shearing was 64.97±0.27 kg. General mean for clean fleece percentage was found as 71.44±1.08 %.Keywords: Clean fleece percentage, Lactation milk yield, Live weight, Reproduction, Shearing, Tatvan Heriği.