Ağrı Havzası`nın (Doğu Anadolu) sedimantolojik, yapısal jeolojik ve jeomorfolojik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Avrasya ve Arabistan plakaları arasındaki çarpışma zonunun kuzeyinde yer alan Ağrı Havzası, sıkışma tektoniğine bağlı olarak Geç Miyosen-Erken Pliyosen'de oluşmuştur. Yaklaşık yelpaze şekilli olarak oluşan havzanın oluşumu ve jeolojik evrimi, havzayı kuzeyden ve güneyden sınırlayan Eleşkirt-Yazıcı Fayı ile Ağrı Fayı'nın aktivitesine bağlı olarak gelişmiştir. Ağrı Havzası'nın çökel dolgusu Bulanık Formasyonu olarak isimlendirilen gölsel çökeller ve akarsu çökelleri ile başlamaktadır. Bu çökelleri Kuvaterner yaşlı akarsu çökelleri ve alüvyon yelpazesi çökelleri takip etmektedir.Ağrı Havzası'nda tez çalışması kapsamında, havzada ve yakın çevresinde bulunan aktif fayların yapısal özellikleri ve depremselliği incelenmiş, özellikle havza çökel dolgusun oluşturan göl ve akarsu çökellerinin sedimantolojik özellikleri ile havzada gözlenen jeomorfolojik unsurlar belirlenmiştir. Elde edilen tüm bu veriler ışığında, Ağrı Havzası'nın oluşum şekli ve jeolojik evrimi ortaya konulmuştur.

Ağrı Basin located at north of the Eurasian and Arabian collision zone was formed by compressional tectonism in the late Miocene to early Pliocene. Formation and evolution of the nearly fan shaped basinhave been depending on the activity of north and south bounding faults namely Eleşkirt-Yazıcı and Ağrı faults. Basin fill of the Ağrı Basin is starting with lacustrine and fluvial deposits of Bulanık Formation. Quaternary fluvial and alluvial fan sediments are located on these deposits.Structural features and seismicity of active faults,sedimentological properties of basin fill formed by lacustrine and fluvial deposits, and geomorphological elements in Ağrı Basin and its surrounding area were determined in this study. The formation and geological evolution of the Ağrı Basin is introduced by all these data.