İki farklı şevde süreksizlik düzlemleri boyunca oluşan yenilmelerin barton görgül yenilme ölçütü ile değerlendirilmesi

Abstract

Düzlem tipi bir yenilmede şevin dengesi, kaya kütlesi özellikleri, süreksizliğin eğim ve eğim yönleri, şevin eğim açısı, süreksizlik sürtünme açısı, kaya türü, yeraltı suyu koşulları, dinamik yükleme ve normal gerilme terimleri gibi birçok faktöre bağlıdır. Düzlemsel tip yenilmeye sahip olan şevin stabilitesi, geleneksel ve sayısal yaklaşımlarla değerlendirilebilir. Tabakalı sedimanter kayalarda, düzlemsel yenilme tipi çok sık gözlenmektedir. Bu çalışmada tortul kayalardan oluşan Gürpınar (Van) ve Çukurca (Hakkari) bölgelerinde iki farklı şevdeki düzlemsel yenilmeler incelenmiştir. Kalkarenit ve şeylden oluşan birimler içerisindeki kaymalar, laboratuvar testleri ve arazi testlerine bağlı Barton ölçütü ile değerlendirilmiştir. Makaslama deneyi ve Barton görgül ölçütü ile elde edilen lineer olmayan yenilme eğrileri karşılaştırılmış ve düzlemsel kayma ile ilgili veriler yorumlanmıştır. Yapılan deterministik analizde, süreksizlik yüzey dayanımı ve tek eksenli basınç dayanımı daha yüksek olan kayanın, beklenenin aksine daha düşük makaslama dayanımına sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, makaslama dayanımını kontrol eden asıl mekanizmanın kaya malzemesinin dayanımından çok kayayı oluşturan tanelerin dayanımı ve yüzey pürüzlülüğü olduğu belirlenmiştir

The balance of the slope, having plane type of failure, depends on much factor such as rock mass properties dip and dip directions of discontinuity, slope angle, friction angle of discontinuity, rock type, groundwater conditions, dynamic loading and the normal stress terms. The stability of the slope, having plane type of failure, can be evaluated by conventional and numerical approaches. In stratified sedimentary rock formations plane type of rock failure is very observed. Planar failure in two different slopes in Gürpınar (Van) and Çukurca (Hakkari) regions, which are composed of sedimentary rocks, were investigated in this study. In this study, planar failure in units consisting of calcarenite and shale were evaluated by laboratory tests and Barton criterion that depend on field tests. Non-linear curves obtained by shear test and Barton empirical criterion were compared and data related to planar shift were interpreted on the plane failures in the discontinuities. In the deterministic analysis, it was found that the rock having higher discontinuity surface strength and uniaxial compressive strength had lower shear strength contrary to expectations. As a result, it was found that the main mechanism controlling the shear strength is the strength and surface discontinuity roughness of the rocks forming the rock rather than the strength of the rock material.