Streptozotosin ile diyabet oluşturulan ratlarda hanzabel (Achillea arabica) bitki ekstraktının antidiyabetik ve antioksidan etkilerinin araştırılması

Abstract

Achillea arabica, halk hekimliğinde yaygın olarak kullanılan çok yıllık aromatik bir bitkidir. Bu çalışmada, streptozotosin (STZ) 50 mg/kg ile diyabet oluşturulan sıçanlarda A. arabica çiçek etanolik liyofilize ekstresinin antidiyabetik, antihiperlipidemik ve antioksidan etkileri değerlendirildi. Toksisite testinden sonra otuz beş dişi rat beş gruba ayrıldı. Kontrol, Diabetes mellitus (DM), A. arabica (400 mg/kg ekstre), DM+A. arabica (400 mg/kg ekstre) ve DM+Glibenklamid (2 mg/kg). 21 günlük tedavinin sonunda, hem A. arabica ekstresi hemde glibenklamid diyabetik gruplarda glukoz ve glikolize hemoglobin (HbA1c) seviyelerinde DM grubuna göre önemli düşüş gösterdi. A. arabica ekstresi ile tedavi edilen diyabetik grupta, malondialdehit içeriği, serum aspartat aminotransferaz, alanin aminotransferaz, laktat dehidrojenaz, alkalan fosfataz, kreatinin, üre, trigliserit, kolesterol, düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterol düzeylerindeki azalma ve redükte glutatyon (GSH) artışı anlamlı bulundu. Ayrıca, karaciğer ve böbrek dokularının antioksidan enzim aktiviteleri genellikle değişmezken, böbrek dokusunun glutatyon S-transferaz aktivitesi DM grubu ile karşılaştırıldığında tedavi gruplarında anlamlı bir düşüş gösterdi. Bu bulgular A. arabica ekstresinin karaciğer ve böbrek fonksiyon bozukluğu ve diyabetin neden olduğu oksidatif stres üzerinde, muhtemelen antioksidan ve antidiyabetik etkilerinden dolayı terapötik bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir. A. arabica çiçek ekstresi, diyabet ve hiperlipidemi ilaçları geliştirmek amacıyla doğal bir kaynak olarak kullanılabilir.Anahtar kelimeler: Achillea arabica, Antioksidan, Diabetes mellitus, Lipit peroksidasyonu, Liyofilize ekstre, Rat.

Achillea arabica is a perennial aromatic herb widely used in folk medicine. The present study was carried out to evaluate the antidiabetic, antihyperlipidemic and antioxidant effects of A. arabica flower ethanolic lyophilized extract against streptozotocin (50 mg/kg)-induced in rats. After toxicity test thirty five female rats were divided into five groups. Control, Diabetes mellitus (DM), A. arabica (400 mg/kg extract), DM+A. arabica (400 mg/kg extract) and DM+Glibenclamide (2 mg/kg). At the end of the 21-day treatment, both A. arabica extract and glibenclamide showed a significant decrease in glucose and glycolised hemoglobin (HbA1c) levels in diabetic groups compared to DM group. A. arabica extract-treated diabetic groups exhibited significant reduction in malondialdehyde content, serum aspartate aminotransferase, alanine aminotransferase, lactate dehydrogenase, alkalane phosphatase, creatinine, urea, triglyceride, cholesterol, low-density lipoprotein cholesterol and restoration of reduced glutathine (GSH) level. In addition, antioxidant enzyme activities in liver and kidney tissues generally did not change, while glutathione S-transferase activity in kidney tissue showed a significant decrease in treatment groups compared to DM group. These findings suggested that A. arabica extract had a therapeutic effect on liver and kidney dysfunction and oxidative stress induced by diabetes, that may be probably due to its antioxidant and antidiabetic effects. A. arabica flower extract could be used as a natural source to develop diabetic and hyperlipidemic drugs.Keywords: Achillea arabica, Antioxidant, Diabetes mellitus, Lipid peroxidation, Lyophilized extract, Rat.