Kent içindeki kamusal alanların, kentsel mekân kalitesi açısından değerlendirilmesi: Van Örneği

Abstract

Kamusal alanlar, kentli kullanıcının yaşam kalitesini etkileyen alanların başında gelmektedir. Bu tez çalışmasının amacı, kent içindeki kamusal alanların kentsel mekân kalitesini değerlendirmektir. Bu çerçevede kullanıcı değerlendirmelerini de göz önüne alarak kent merkezinde yer alan caddelerin mekân kalitesini etkileyen ilkeler belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, kamusal alanın mekân kalitesini değerlendirmek için Jan Gehl ve Gehl Enstitüsü tarafından `Koruma`, `Konfor` ve `Eğlence` olmak üzere üç temel başlık altında tanımlanan 12 Kalite Kriteri çalışmanın yöntemi olarak belirlenmiştir Van kent merkezinde yer alan Cumhuriyet Caddesi ve kent merkezi çeperinde bulunan İki Nisan Bulvarı örneklem alanı olarak seçilmiştir. Seçilen kamusal alanlarda yapılan gözlem, analiz ve kullanıcı anketleri ile 12 kalite kriteri değerlendirilmiştir. Öncelikle, literatür çalışması kapsamında mekan kalitesi, kalite kriterleri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Sonraki aşamada, alan çalışması kapsamında önceden belirlenen gün ve saatlerde gözlem, analiz ve kullanıcı anketleri yapılmıştır. Yapılan gözlem ve analizler sonucunda, söz konusu kalite kriterleri; `iyi`, `orta`, `zayıf` durum kategorisi ile değerlendirilip sırasıyla 3, 2, 1 değerleri ile puanlandırılırmıştır. Sonuç olarak, her kriterde alınan ortalama puanlar temel alınarak kamusal alanların mevcut durumları karşılıklı değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda çalışma yapılan kamusal alanların 12 Kalite Kriteri çerçevesinde, ortalama değerin altında olduğu ortaya konmuştur. Kriterlerin önerileri doğrultusunda kent yöneticileri tarafından kentlinin yaşam kalitesini artıracak mekânsal düzenlemeler yapılmalıdır.

In this thesis, the quality of urban space in public spaces should be high in order for the users to spend more productive time in comfortable, safe, pleasant and aesthetically pleasing public spaces. Public institutions and organizations, city planners, architects in today's increasingly increasing, not only automobile-indexed transportation, all modes of transport for people using safe, comfortable and warm urban public spaces need to focus on creating. According to this concept; spaces need to be designed taking into account the needs of people with disabilities, children and the elderly, serving pedestrians, cyclists, transit passengers and drivers. This work; The district of İpekyolu in Van covers the two Nisan Avenue and Cumhuriyet Streets. It focuses on how urban design techniques can be used to create a safe, comfortable, fun and aesthetically pleasing pedestrian zone. The current situation of these avenues was examined by observations and surveys on the basis of Jan Gehl's 12 Quality criteria, which are accepted in the literature. These quality criteria are scored with good (3), medium (2), weak (1) status categories and after evaluating the average score of each parameter, the current situation of the street is revealed. As a result of the studies, it was found out that these streets are below the average value as a result of the score evaluation within the 12 Quality Criteria. With redesign and improvements, additional seats, pavement repairs, green street elevations and pedestrian assistance should be carried out.