Türkiye bankacılık sistemindeki yabancı sermayeli mevduat bankalarının risk derecelendirmesi: Camels tabanlı Vıkor modeli uygulaması

Abstract

Türkiye'de ilk bankacılık faaliyetleri 1847 yılında İstanbul Bankasının yabancı sermaye eliyle kurulmasıyla başlamıştır. Bu tarihten Cumhuriyetin ilanına kadar ki geçen sürede de para ve kredi piyasasında yabancı sermayeli bankalar etkin rol üstlenmişlerdir. Cumhuriyetin ilanıyla benimsenen milli bankacılık anlayışıyla yabancı sermayeli bankaların faaliyetleri 1980 yılına kadarki geçen sürede sınırlı kalmıştır. 1980 yılından itibaren ise gerçekleştirilen serbestleşme politikalarıyla yabancı sermayeli banka sayısında artış yaşanmaya başlamıştır. Ayrıca Türk ekonomisinde art arda yaşanan Nisan 1994, Kasım 2000 ve Şubat 2001 krizleri sonrasında 2001 yılında uygulamaya konulan `Bankacılık Sektörü Yeniden Yapılandırma Programı` ile Türk bankacılık sistemi daha sağlıklı bir yapıya kavuşmuştur. 2005 yılından itibaren de Türk bankacılık sistemi içerisindeki yabancı banka sayısındaki artış ile birlikte sektör içerisindeki aktif paylarında da önemli düzeyde artış yaşanmıştır. 2017 Yılsonu itibarıyla da bankacılık sektörü içerisindeki mevduat bankası sayısı 33 olmakla birlikte bu bankaların 20 adedi yabancı sermayeli mevduat bankasıdır. Çalışmada, Türk bankacılık sektöründe sayısı ve etkinliği gün geçtikçe artan yabancı sermayeli bankaların risk derecelendirmesi, 2013-2017 yıllarına ait veriler kullanılarak CAMELS derecelendirme sistemi benimsenmiş ve VIKOR modeline entegre edilerek analiz edilmiştir. Analiz sonucunda Türk bankacılık sisteminin risklilik düzeyinde artış yaşanmasına rağmen yabancı sermayeli bankaların grup bazında risklilik düzeyinde önemli derecede değişim yaşanmamıştır.

The first banking activity in Turkey was initiated by Istanbul Bank founded by foreign capital in 1847. In the course of time going on from that time to the proclamation of the republic the foreign invested banks have played a significant role both in money market and in credit market. Because of the national banking insight adopted with the proclamation of the republic, the activities of foreign invested banks remained limited during the period continued until 1980, From the beginning of 1980s, however, owing to the deregulation policy, the number of foreign invested banks has become increased.Moreover, with 'the Restructuring Program in Banking Sector` putting in practice in 2001 after the April 1994, November 2000 and February 2001 economic crises, Turkish Banking System gained a more reliable banking structure. Beginning from 2005, the number and the active stake of the foreign invested banks in Turkish banking system have dramatically increased. The stake of the foreign capital banks in Turkish banking sector has reached %25,1 in percentages and numericalIy, 20 banks out of total 33 banks in the sector are foreign invested deposit banks.