Görme yetersizliği olan öğrenciler için görsel sanatlar dersi öğretim programının CIIP modeline göre değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma MEB'e bağlı Görme Engelliler Ortaokulu 5. sınıf total görme yetersizliği olan öğrencilere uygulanan görsel sanatlar dersi öğretim programını Stufflebeam' in bağlam, girdi, süreç ve ürün (CIPP) modeline göre değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeli kullanılmıştır. Katılımcılar amaçlı örneklem yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmanın verileri total görme yetersizliği olan öğrenci, velisi, görme yetersizliği olan iki sınıf arkadaşı, görsel sanatlar dersi öğretmeni ve araştırmacıdan elde edilmiştir. Araştırma verileri 18 haftalık ders içi gözlemler, görüşme ve doküman analizinden oluşmaktadır. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında sınıfın fiziki yapısının kısmen yeterli olduğu, ders saatinin zamanla azaldığı, öğretmenin kendi çabalarıyla programı görme yetersizliği olan öğrencilere uyarladığı, üniversite eğitimi sırasında ve çalışma hayatında bu konuda herhangi bir hizmet içi eğitim almadığı görülmüştür. İkinci aşamada programın amacıyla içeriğinin uyumlu olduğu, programda kullanılan öğretim yöntem ve tekniklerinin görme yetersizliği olan öğrencilerin hedeflere ulaşmasında etkili olamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Üçüncü aşamada, öğretmenin programı uygularken düz anlatım yöntemini kullandığı, dokunsal materyallerin yetersiz olduğu görülmüştür. Dördüncü aşamada, programın belirlenen hedeflere ulaşamadığı, detaylı çalışmalarla programın geliştirilebileceği, öğrencilerin bu derste diğer öğrenciler gibi resim tekniklerini öğrenmek istedikleri fakat bu konuda bilgi edinemedikleri, görsel sanatlar dersinin diğer derslerin başarısının artmasına yardımcı olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study is to evaluate the visual arts lesson curriculum which is applied to 5th grade total visually impaired students according to Stufflebeam's context, input, process and product (CIPP) model. Case study model, one of the qualitative research methods, was used in the study. Participants were determined by purposeful sampling method. The data of the study was obtained from students with total visual impairment, parents, two classmates with low vision, visual arts instructor and researcher. A descriptive analysis method was used to analyze the data. In the first phase of the study, it was observed that the physical structure of the classroom were partially sufficient, the course hours decreased over time, the teacher adapted the program with his own efforts to the students who were unable to see it, and did not receive any in-service training during university education and in working life. In the second stage, it was concluded that the content of the program is compatible and that the teaching methods and techniques used in the program are not effective in achieving the objectives of the students with visual impairments. In the third stage, it was observed that the teacher used a flat expression method when applying the program, and the tactile materials were insufficient. In the fourth phase, it was concluded that the program could not reach the objectives determined, that the program could be developed with detailed studies, that the students wanted to learn painting techniques like other students, but they could not obtain information on this subject, and that visual arts could help improve the success of other courses.