Toktogul Satılganov`un şiirlerinin üslup açısından incelenmesi

Abstract

Sesler ve kelimeler, eserlerde kullanım sıklığı, şekli ve anlamı açısından şairlerin üslubunu ortaya koymada yardımcı unsurlardır. Dolayısıyla, şairlerin fikirlerini, bakış açısını söz konusu unsurlar vasıtasıyla tespit etmek mümkündür. Çalışmada, 1864 yılında doğan ve hayatı sıkıntı içerisinde geçen Toktogul Satılganov'un şiirleri, ses, kelime ve kelimelerin ifade ettiği anlamlar açısından incelenmiştir. Bu inceleme doğrultusunda şairin hem yaşadığı dönem hakkında bilgi edinmek hem de üslubunu anlamak amaçlanmıştır. Satılganov, Kırgız edebiyatının önemli temsilcileri arasındadır. Döneminde çok ses getirdiği için halk tarafından sevilen bir kişiliği olmuştur. Şiirlerini sözlü geleneğin etkisiyle, yazarak değil, söyleyerek inşa etmiştir. Çalışmada, şair öldükten sonra şiirleri derlenerek iki ciltlik olarak basılan `Toktogul Çıgarmalarının Eki Tomduk Cıynagı (Tom I - II) (1989)` adlı eserden 50 şiir seçilerek yapılmıştır. Çalışma, giriş, beş ana bölüm, sonuç, kaynakça ve ekler şeklindedir. Bölümler; `Toktogul Satılgav'un Hayatı, Kişiliği ve Eserleri`, `Modern Dil Bilimi`, `Fonostilistik`, `Leksikostilistik`, `Semantik Stilistik` başlıklarını oluşturur. Birinci bölümde Toktogul Satılgav'un hayatı, kişiliği ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, tezin temeli olan üslup konusu modern dil bilimi başlığı altında açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, fonostilistik bir inceleme yapılmış, seslerin sıklığı, istatistikleri belirlenmiştir. En sık kullanılan sesler tespit edilerek açıklanmıştır. Dördüncü bölümde, leksikostilistik inceleme yapılmış, en sık kullanılan kelimelere şiirlerden örneklerle değinilmiştir. Genel niteliğe sahip kelimeler iki başlıkta incelenmiştir. Beşinci bölümde semantik stilistik bir inceleme yapılmıştır. Burada, eş ve karşıt anlamlı kelimeler üslup açısından ele alınmıştır. Genel olarak bir değerlendirme yapıldığında, şairin, gençliğini sürgün yollarında geçirmesi ve çok uzun yıllar hapis hayatı yaşamasının etkileri şiirlerine fazlasıyla yansımıştır. Daha çok yakınma, şikâyet kelimelerine yer vermiştir. Sürgün dönüşünde halk ve memleket özlemi, umudu içeren kelimeleri sıklıkla kullanmıştır.

Voices and words are helpful in revealing the style of poets in terms of frequency, shape and meaning of their use in works. Therefore, it is possible to determine the ideas and point of view of the poets through these elements. In the study, the poems of Toktogul Satılganov, born in 1864 and whose life was in distress, were examined in terms of the meanings expressed by sound, words and words. In line with this study, it was aimed to learn about the period of the poet and to understand his style. Satılganov is one of the important representatives of Kyrgyz literature. He had a personality loved by the public because he made a lot of noise during his period. He built his poems by saying, not by writing, under the influence of the oral tradition. In the study, 50 poems were chosen from the work titled `The Toktogul Cigars Supplement Tomduk Cynynagı (Tom I - II) (1989)`, whose poems were compiled and printed in two volumes after the poet died. The study is in the form of introduction, five main sections, conclusion, bibliography and annexes. Sections; It forms the titles of `Life, Personality and Works of Toktogul Satılgav`, `Modern Linguistics`, `Phonostylistic`, `Lexicostylistic`, `Semantic Stylistic`. In the first part, information about the life, personality and works of Toktogul Satılganov is given. In the second part, the subject of style, which is the basis of the thesis, is explained under the title of modern linguistics. In the third part, a phonostylistic examination was made, the frequency and statistics of the sounds were determined. The most frequently used sounds are identified and explained. In the fourth chapter, lexicostylistic examination is made and the most frequently used words are mentioned with examples from poems. Words with general characteristics are examined under two titles. In the fifth section, a semantic stylistic examination is made. Here, synonyms and opposite words are dealt with in terms of style. When an evaluation is made in general, the effects of the poet's spending his youth on the roads of exile and living in prison for many years were reflected in his poems. He used more the word of complaint. After his return of exile, he often used the words of homesickness and missing of longing.