Çocuklar hayat kurtarıyor: `Akran eğitimi modeli` ile ortaokul öğrencilerine uygulanan temel yaşam desteği programının etkinliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Ani kardiyak arrest ülkemizde ve dünyada görülen başlıca ölüm nedenidir. Hastane dışı kardiyak arrest vakalarında, kazazedelere seyirciler tarafından erken dönemde uygulanan kardiyopulmoner resusitasyon sağkalım şansını arttırmakta, bu durum kardiyopulmoner resüsitasyonun meslekten olmayan kişilere öğretilmesini gerekli kılmaktadır. Çocukluk çağından itibaren ilkyardım eğitiminin desteklenmesi, yetişkinlik döneminde endişeleri azaltır ve istekliliği arttırır. Bu araştırma akran eğitimi modeli ile ortaokul öğrencilerine uygulanan temel yaşam desteği eğitim programının etkinliğinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma Zonguldak ilinde bir ortaokulda, Nisan-Haziran 2018 tarihleri arasında, ön test-son test kontrol gruplu, tekrarlayan ölçümlü deneysel tasarım tipinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma bir kontrol ve bir çalışma grubundan oluşmuştur. Kontrol grubundaki öğrencilere eğitim araştırmacı tarafından; çalışma grubuna ise, araştırmacı tarafından eğitilen akranları ile eğitim sağlanmıştır. Araştırmanın araştırma evrenini 6. ve 7. sınıf öğrencileri oluşturmuştur (n=500). Araştırmanın gücü, GPower 3.1 programında hesaplanmıştır (n=200). Araştırmada araştırmacı tarafından hazırlanan soru formu ve temel yaşam desteği uygulama basamakları formu kullanılmıştır. Bu araştırmaya göre, çalışma grubu (14.92±4.07) ile kontrol grubu (15.43±3.62) bilgi düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olmayıp, puanlar birbirine yakın bulunmuştur. Öğrencilerin ön test, son test ve kalıcılık ilk yardım bilgi düzeyi puanları; çalışma ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemektedir (sırasıyla p=0.077; p=0.350; p=0.780; p>0.05). Akran eğitmenler tarafından eğitilen öğrenciler, profesyonel eğitimciler tarafından eğitilen öğrencilere göre Temel Yaşam Desteği'nde benzer beceriler göstermiş olup; akran eğitimi yöntemi çocukluk döneminde ilkyardım eğitimi için kullanılabilir bir yöntemdir.

Sudden cardiac arrest is the leading cause of death in our country and in the world. Cardiopulmonary resuscitation applied to survivors early in the event of outof-hospital cardiac arrest increases the chance of survival, which makes it necessary to teach Cardiopulmonary resuscitation to lay people. Supporting first aid education from childhood reduces anxiety and increases willingness during adulthood. This research was conducted to evaluate the effectiveness of the basic life support education program applied to the secondary school students with the peer education model. This study was carried out in a secondary school in Zonguldak, between April and June, in a experimental design type with pre-test and post-test control group and repetitive measurement. The study consisted of a control and an experimental group. The students in the control group were educated by the researcher; and the experimental group was provided with peers trained by the researcher. The study population consisted of 6th and 7th grade students (n=500). The power of the study was calculated in the GPower 3.1 program (n=200). Data collection form and basic life support application steps form prepared by the researcher were used in the study. According to this study, there was no significant difference between the experimental group (14.92±4.07) and control group (15.43±3.62), and the scores were similar. Students' pre-test, post-test and permanence first aid knowledge level scores; There was no statistically significant difference between experimental and control groups (p = 0.077; p = 0.350; p = 0.780; p> 0.05, respectively). Students who were trained by peer instructors showed similar skills in basic life support compared to students who were trained by professional trainers; peer education is a method that can be used for first aid education in childhood.