Fen Bilgisi öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme süreçlerine dair inançlarının ve uygulamalarının fen bilimleri öğretim programı açısından değerlendirilmesi

Abstract

Mevcut Fen Bilimleri Öğretim Programı'nın amacı herkesin fen okuryazarı birey olarak yetişmesi şeklindedir. Fen okuryazarı bireyler, fen alan bilgilerinin yanı sıra bilimin doğası ve bilimsel süreçler konunda bilgi sahibi olan, bilimsel süreç becerileri ve üst düzey düşünme becerilerini kazanmış ve fen dersi kapsamında elde ettiği bu bilgi becerileri günlük hayatında karşılaşacakları problemlerin belirlenmesi ve çözümünde kullanabilecek bilişsel, duyuşsal ve psikomotor becerilere sahip bireyler olarak ifade edilmektedir. Bireyselleştirilmiş, çoklu öğrenme seviyelerine hitap eden, alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarını kullanan, sonucun yanı sıra süreç değerlendirmesini de önemseyen ve geri bildirim esasına göre uygulanan ölçme ve değerlendirme yöntemleri öğretmenlere öğretim programında ifade edilen bazı önemli unsurlar olarak sunulmaktadır. Ulusal ve uluslararası rekabetin yansımasının açıkça hissedildiği günümüz sınıflarında fen bilgisi öğretmenlerinin kullandıkları ölçme ve değerlendirme çalışmalarının programda hedeflenen kazanımların öğrencilere ne derecede kazandırıldığına inancı önemli bir çalışma alanı olarak değerlendirilebilir. Fenomenoloji metodolojisi kullanılarak yürütülen bu çalışma çoklu durum deseni kapsamında, 2018-2019 öğretim yılında bir devlet ortaokulunda görev yapan ve çeşitli demografik özellikleri bakımından farklılık gösteren üç fen bilimleri öğretmeni ile yürütülmüştür. Yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış görüşmelerin yanı sıra, gözlem ve öğretmenlerin dersleri esnasında kullandıkları materyallerin doküman olarak incelenmesi ile toplanan veriler, betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizi ile elde edilen bulgulara göre, katılımcı öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmeye dair inançlarının geleneksel ve çağdaş eğitime geçiş düzeyinde olduğu, kullandıkları yöntemlerin ise geleneksel ölçme değerlendirme süreçlerini temsil edecek araçları kapsadığı bu yönü ile fen bilimleri öğretim programında ifade edilen kazanımları ve fen okuryazarlığı geliştirme süreçlerini sınırlı düzeyde değerlendirebilecekleri anlaşılmıştır.

The purpose of existing science education curriculum is to promote scientific inquiry-through inquiry-based instructional practices. Scientific literacy is included foundational content knowledge, knowledge of nature of science and ability to use this set of knowledge in daily-life through defining and solving a problem. In order to assess the effectiveness of science teaching and learning, measurement and evaluation process should capture the individual differences and different levels of learning through multiple and alternative measurement practices with effective feedback provided with teachers and students. In this regard, science teachers' measurement and evaluation practices are significant facet to understand if the classroom practices that they use promote the scientific literacy and objectives outlined by the benchmarks. The purpose of this research was to understand science teachers' beliefs about assessment as well as their assessment practices if they are aligned with national science curriculum. Phenomenological research methodology was informed the multiple case studies in this research to understand 3 public school science teachers' beliefs about assessment and their assessment practices during 2018-2019 school year. The data were collected through structured and semi-structured interviews, classroom observations and documents related to measurement and evaluation processes of these teachers used in their classroom. The data were analyzed through descriptive data analysis method and the preliminary findings indicated that the participating science teachers mainly held traditional and transitional beliefs about assessment in science teaching. Findings also illustrated that participating science teachers' assessment practices heavily relied on traditional assessment techniques and inconsistencies were observed between the benchmarks outlined by the national science education benchmarks and the assessment tools that they used.