İmar uygulamalarında tescilli kültür varlıklarına ilişkin koruma alanlarının akk CBS ile belirlenmesi: Zonguldak ili Kdz. Ereğli ilçesi örneği

Abstract

Toplumların geçmişlerinde ürettikleri ve günümüzde yerel ve evrensel öneme sahip somut ve soyut varlık ve değerlerin hepsi kültürel miras olarak değerlendirilmektedir. Kültür varlıklarının, Devlet tarafından koruma amacı ile tescillenmesi, koruma amaçlı imar planları hazırlanarak belirli bölgelerin içerisine alınması, kamulaştırılması veya trampa yapılması şeklinde uygulamaları 2863 sayılı `Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu` gereğince söz konusu olabilmektedir.Ülkemizin hemen hemen her bölgesi, köklü tarihi geçmişe sahip olup birçok kültürel mirasa ev sahipliği yapmaktadır. Ancak, artmakta olan ülke nüfusu sebebiyle özellikle kentsel bölgelerde imar planları dahilindeki yapılaşmaların hız kesmeden devam ettiği görülmektedir. Bundan dolayı; koruma altına alınmış tescilli kültür ve tabiat varlıklarının korunması, restore edilmesi, izlenmesi git gide zorlaşmakta ve tahrip edilme oranları artmaktadır.Tescilli varlıkların koruma amaçlı kamulaştırma veya trampasının yapılabilmesi, zamansal olarak takip edilmesi ve yenilenerek ülke turizmine katkıda bulundurulması için bir koruma bölgesi belirlenerek, bu bölge içerisinde koruma planı ve kuşaklarının ortaya çıkarılması gerekmektedir. Kültür varlıklarına ait kadastro haritaları, imar planları, halihazır haritalar, tapu ve mülkiyet bilgileri, adres verileri, fotoğraflar, varsa restorasyon amaçlı mimari çizim projeleri gibi dokümanter envanterlerin saklanması, sorgulanması, analiz edilmesi ve güncellenmesi, bu bilgi ve belgelerin karar vericiler ve kullanıcılarla anlık olarak paylaşılması için CBS'ye gereksinim söz konusudur. Bu bağlamda; AKK CBS yazılımları kullanılarak tescilli kültür mirası olarak kayıt altına alınmış yapıların belirgin özellikleri, tarihsel geçmişleri, mülkiyet hakları gibi bilgileri veri tabanında saklanarak koruma bölgeleriyle ilişkileri sağlanabilir. AKK CBS veri tabanı bu anlamda ideal çözüm sunmaktadır. Verilerin tamamının internet üzerinden kolaylıkla toplanması ve bu bilgilerin internet üzerinden sunulması sayesinde, yüksek fiyatlara sahip kapalı yazılımlara ve kalifiye personele ihtiyaç duyulmadan, uygulama kapsamında diğer kullanıcılara aktarılması sağlanabilir. Bu çalışmada; Zonguldak İli Kdz. Ereğli İlçesi Akarca, Bağlık, Kestaneci, Kırmacı, Kirmanlı, Murtaza, Müftü, Orhanlar, Sarıkokmaz ve Süleymanlar Mahalle sınırları içerisindeki tescil edilmiş her türlü kültür ve tabiat varlıklarına ilişkin bilgi ve belgelere büyük oranda internet üzerinden erişim amaçlanmıştır. Tampon bölge uygulamalarıyla imar planları üzerinde bu varlıklarına ilişkin koruma alanları geliştirilmiştir.

All of the tangible and intangible assets and values that societies have produced in their past and are of local and universal importance today are regarded as cultural heritage. Some applications that can be realized by Law No. 2863 on the Protection of Cultural and Natural Assets are as follows: Registration of cultural assets by the state for protection purposes, including conservation zoning plans within certain regions, expropriation or exchange.Almost every region of our country has a long history and is home to many cultural heritage sites. However, due to the increasing population of the country, especially in urban areas, it is observed that the constructions within the zoning plans continue unabated. Therefore; the conservation, restoration and monitoring of the registered cultural and natural heritage is becoming increasingly difficult and their destruction rates are increasing.In order to be able to expropriate or exchange the registered assets with the purpose of protection, to follow the schedule and to renew and bring into the tourism of the country, protection plan and formations must be revealed within a zone. In this case, a GIS is reqired. The GIS requirement applies to two cases. The first case includes documentary inventories such as cadastral maps, zoning plans, current maps, title deeds and property information, address data, photographs, the storage, query, analysis and update of architectural drawing projects for restoration purposes -if available. The second concerns the instant sharing of this information and these documents with decision makers and users. In this context by using Open Source software the historical background, property rights and characteristics of the structures registered as cultural heritage can be stored in the database and their connection to the conservation zones can be ensured. The open source GIS database provides the ideal solution. Thanks to the fact that all the data can be collected easily and presented on the internet, it can be transferred to other users within the scope of the application without no need for expensive closed software and qualified personnel. This study aims to access information and documents regarding all kinds of cultural and natural assets registered on the borders of Akarca, Bağlık, Kestaneci, Kırmacı, Kirmanlı, Murtaza, Mufti, Orhanlar, Sarıkokmaz and Süleymanlar neighbourhood of Zonguldak Province-Kdz. Ereğli District on the internet. Protected areas concerning cultural and natural assets have been developed on zoning plans through buffer zone applications.