Farklı nikel titanyum eğelerin eğimli kanallarda apikal debris taşkınlığına etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Kök kanal tedavisi sonrası ağrı, diş hekimliği kliniğinde önemli bir konudur. İrrigasyon solüsyonları, dentin talaşları, pulpa dokusu ve mikroorganizmalar gibi çeşitli artıklar, apikal foramenden periapikal dokuya taşabilir. Taşan artıklar, kök kanal tedavisi sırasında veya sonrasında, postoperatif ağrı, şişme ve alevlenme gibi komplikasyonlara neden olabilir. İşlem sonrası olan ağrının şekillendirme teknikleri ile ilgisi bilinmektedir. Taşkın debris miktarı kullanılan şekillendirme tekniklerine, eğe sisteminin tasarımına ve uç çapına bağlı olarak değişmektedir. Eğimli kanallarda kanal şekillendirme sırasında nikel titanyum eğelerin hafıza özelliğinden kaynaklanan düzleşme eğilimleri apikal transportasyon oluşturarak, apikal foramen çapının genişlemesine neden olmaktadır. Bu durum periradiküler dokuya daha fazla miktarda debris itilmesine sebebiyet vererek postoperatif flare-up gelişme ihtimalini artırabilir. Çalışmamızın amacı, farklı nikel titanyum eğelerin eğimli kanallarda apikal debris taşkınlığına etkilerinin karşılaştırılmasıdır. Çalışmada 120 adet 20-40º arasında değişen eğime sahip alt çene büyük azı dişlerinin mezio-bukkal kökleri kullanılmıştır. Kök açıları 20º'den az ve 40º'den yüksek olan dişler, kök ucu gelişimini tamamlamamış, çürüklü, kron veya kök kırığı bulunan, kök kanalları kalsifiye olan veya önceden kök kanal tedavisi uygulanmış olan dişler çalışmaya dâhil edilmemiştir. Giriş kaviteleri açıldıktan sonra ISO 10 numaralı K tipi eğenin ucu apikal açıklıkta görününceye kadar eğe kanal içinde ilerletilmiştir. Bu boydan 1 mm çıkarılarak çalışma boyu belirlenmiştir. Dişlerin mezial ve distal kökleri birbirinden ayrılmıştır. Kök kanal boyları 19 mm olacak şekilde kronları kesilmiştir. Dişler, her bir deney grubunda 24 adet olmak üzere, 5 eşit gruba ayrılmıştır (n=24). Şekillendirme işleminden önce kapakları uzaklaştırılmış olan eppendorf tüplerin boş ağırlıkları 10-4 hassasiyetinde hassas terazi kullanılarak ölçülmüştür. Dişler gruplara ayrıldıktan sonra mezial kökler eppendorf tüplere yerleştirilmiştir. Gruplarda örnekler; XP-endo Shaper 30/.04, Hyflex CM 25/.04, ProTaper Next 25/.06, TF Adaptive 25/.06 ve 2Shape 25/.06 numaralı eğeler kullanılarak genişletilmiştir. Grup 1, 2, 3 ve 5'te eğeler rotasyon yapan endodontik motor, 4. grupta ise adaptif hareket yapan endodontik motor ile kullanılmıştır. Genişletme işlemi sonunda kök yüzeyinde kalan artıklar eppendorf tüpün içine yıkanmıştır. Tüm irrigasyon işlemlerinde distile su kullanılmıştır. Preparasyon işlemi tamamlandıktan sonra eppendorf tüpleri, kuru debris tartılmadan önce tüm nemin buharlaşması amacıyla 5 gün süreyle 68º kuru etüvde bekletilmiştir. Taşan debris içeren eppendorf tüpler tekrar 10-4 hassaslıkta terazi ile ölçülmüştür. Taşan debris miktarı, son ölçümden ilk ölçümün çıkartılması ile tespit edilmiştir. Gruplar Kruskal-Wallis testi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Tüm gruplarda debris taşkınlığı tespit edilmiştir. Taşan debris miktarı açısından gruplar kendi içerisinde kıyaslandığında çoktan aza doğru 2Shape (Grup 5), ProTaper Next (Grup 3), XP-endo Shaper (Grup 1), HyFlex CM (Grup 2), TF Adaptive (Grup 4) şeklinde sıralanmaktadır. Yapılan istatistik analiz sonucunda, gruplar arasında debris taşkınlığı değerlendirildiğinde anlamlı bir fark bulunmamıştır (p˂.05).Anahtar Kelimeler: Apikal debris taşkınlığı, eğimli kanal, kök kanal tedavisi

The pain after root canal treatment is an important issue in dental clinic. Several materials, including irrigants, dentine chips, pulp tissue and microorganisms can be extruded through the apical foramen into the periapical tissue. The extruded materials may cause complications, such as postoperative pain, swelling and flare-ups, during or after root canal treatment. The shaping techniques effect the postoperative pain. The amount of extruded debris may change due to the preparation techniques used, and the file system changes depending on the design shape and tip diameter. The tendency of flattening due to the memory property of nickel titanium files during canal forming in curved canals causes apical transport to enlarge by enlarging apex diameter. This will increase the likelihood of developing post-operative flare-up by causing debris to be excreted in greater amounts into periradicular tissue. The aim of our study was to compare the effects of different nickel titanium files on apical debris extrusion in curved canals. One hundred twenty human mandibular molar teeth were selected. The mesio-buccal roots of teeth with 20-40 degree were used in study. Teeth with a root angle less than 20 degrees and greater than 40 degrees, teeth with immature root apex, with caries, calcified root canals, crown or root fracture, and previously root canal treated were not included. The covers of eppendorf tubes were removed and tubes were weighed using an analytic balance with 10-4 accuracy A size 10 K-file wase inserted into the root canal until the tip was visible at the apical foramen to determine the real length, and the working length was determined as 1 mm less than this length. The teeth were randomly divided into 5 equal groups (n = 24). After the teeth were divided into groups, the mesial and distal roots were separated. Mesial roots were placed in the eppendorf tubes. The specimens were prepared with XP-endo Shaper (Group 1, 30/.04), Hyflex CM (Group 2, 25/.04), ProTaper Next (Group 3, 25/.06), TF Adaptive (Group 4, 25/.06), or 2Shape (Group 5, 25/.06). In groups 1, 2, 3 and 5 an endodontic motor with rotational motion, and in Group 4. an endodontic motor with adaptive motion were used. At the end of the preparation process, the debris on the root surface were irrigated into the eppendorf tube. Distilled water was used in all irrigation processes. After the preparation process completed, the tubes were stored in a dry incubator for 5 days to allow evaporation of all moisture before the dry debris weighed. The weight of the extruded debris was determined by subtracting the initial weight from the final weight. Groups were compared using the Kruskal-Wallis test. Debris extrusion was detected in all groups. In terms of the amount of debris extrusion, the groups were listed as 2Shape (Group 5), ProTaper Next (Group 3), XP-endo Shaper (Group 1), HyFlex CM (Group 2) and TF Adaptive (Group 4), respectively. No significant difference was found between the groups in terms of extruded debris (p˂.05).Keywords: Apical extrusion, curved canal, root canal treatment