Bazı tekstil boyalarının eldesi ve kumaş üzerine uygulanması

Abstract

ÖZET 1856 yılında ilk sentetik esaslı organik renklendiricilerin bulunmasından sonra, başta tekstil ve birçok değişik alanda kullanılan boyarmaddelerin önemi ve üretimleri dünyanın hertarafinda hızla artmıştır. Bugün dünya da tüketilen boyarmadde ve organik pigmentlerin büyük bir kısmı sanayileşmiş ülkelerin bazı firmalar tarafından karşılanmaktadır. Boyarmadde ve organik pigmentlerin büyük çoğunluğu; benzen, toulen, ksilen, naftalin ve antresan gibi aromatik hidro karbonların çeşitli reaksiyonları sonucu elde edilmektedir. Ülkemizde, tekstil ve boya sektöründe kullanılan boyarmadde ve organik pigmentlerin büyük bir kısmı ithal edilmektedir. Bunun sebebi ise Türkiye'de bu boyaları üreten firmaların yeterince bilgi ve teknolojiye sahip olamayışlarıdır. Bu çalışmada aromatik primer amin içeren bazı organik maddeler diazotize edildiler. Daha sonra fenol ve aromatik amin içeren organik maddeler ile diazonyum tuzları kenetleme reaksiyonuna tabi tutularak mono ve diazo boyarmaddeleri elde edildi. En sonunda ise, elde edilen her boyarmadde ile değişik kumaşlar boyanıp renk, ışık ve yıkama haslıkları ölçülerek çeşitli lifler için boyarmadde olarak kullanılıp kııUanılamıyacaklan gösterildi.

SUMMARY After the first synthetic organic colorant synthesed in 1856, using of synthetic pigment in textile and many different kind of area had inereased production and importance all over the world. Today, consumption of dyes substances and organic pigments in the world, which produce a few firm of industrilized countries. Large amaunt of them are synthezed hydrocarbons that are toluene, xylene, naphthalene and anthracene as a result of different kind of reaction. Our Country, using of many dye substances and organic pigment in dye and textile industry, which have imported. That is rason organic pigment producing firm in the Turkei, which have limiting information and technology about dye and organic pigment hi this study, same organic subtances which contain aromatic primery amines was diazotized. Next, organic substances that are consist of from fenol, aromatic amine and aromatic substances were coupled with diazonyum salt to produce mono and diazo substances Than, different kind of fabric have dyed with prodicing dyes to test fastness properties. (i.e; color, light, washing). Finary, the result is showed that those dyes are available or no/ for different textile fiber XI