Mermer tozu artıklarından kaliteli yapı malzemesi üretiminin araştırılması

Abstract

ÖZET Günümüzde giderek azalan hammadde kaynaklarının yerine kullanılabilecek maddelerin bulunabilmesi amacı ile son yıllarda yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Ülkemizdeki tuğla hammaddeleri genellikle, Neojen de oluşmuş kil yataklarıdır. Bu topraklar aynı zamanda ziraat alanlarını kapsamaktadır. Giderek azalan' bu hammadde kaynaklarına yenilerinin ilave edilmesi doğal olarak mümkün olmadığına göre, bu hammadde kaynaklarının yerine kullanılabilecek çeşitli artıkların değerlendirilmesi gündeme gelmektedir. Bu artıklar çeşitli endüstrilerin proses aşamaları sonunda oluşan işe yaramaz maddelerdir, Çevre bilincinin giderek geliştiği günümüzde artıklar büyük bir çevre sorunuda yaratmakladır. Bu artıkların değerlendirilme yoluna gidilmesi sonucunda, hern çevre kirliliği Önlenmiş olacak, hem de bu artıklar ekonomik bir değer kazanacaktır. Bu çalışmada; son yıllarda gelişme gösteren Afyon Mermer sektöründe oluşan toz anıkların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Afyon bölgesindeki mermer fabrika ve atölyelerinde oluşan toz artıklarını, Etibank Kırka Boraks tesis artıklarının bağlayıcı olarak kullanılmak suretiyle kaliteli yapı malzemesine dönüştürülmesi araştırılmıştır. Kırka Bor Tesisi artıkları ile mermer toz artıkları çeşitli oranlarda karıştırılmış ve bu karışımlar 650-800 °G sıcaklık aralığında pişirilmiştir. Pişirilmiş numunelerde su emme, pişme küçülmesi, zararlı kireç ve manyezi deneyi, dona dayanım deneyi, ateş zayiatı, basınç dayanımı ve üç nokta eğilme dayanımı testleri yapılmıştır. Yapılan deneyler sonucunda mermer artığının, boraks artığı ile bağlanabileceği ve kaliteli yapı malzemesi üretilebileceği anlaşılmıştır. Numunelerde mermer artığı oranları artırıldıkça mukavemetlerinin düştüğü ve sadece Kırka boraks artığı kullanılan numunelerin mukavemetlerinin istenen standartların üzerinde olduğu gözlenmiştir. Örneğin; % 10 mermer ve % 90 DSM elek üstü artığı ile hazırlanan ve 650 °C 'de pişirilmiş numunelerde 182 kg/cm2, % 50 mermer ve % 50 DSM elek üstü artığı ile hazırlanmış numunelerde ise 70 kg/cm` basma dayanımı değerleri elde edilmiştir. Pişme sıcaklıklarının 650-800 °C gibi düşük sıcaklık aralığında olması da enerji sarfiyatı açısından günümüzde ekonomik olduğu saptanmıştır. Ayrıca yapılan deneyler sonunda TSE değerlerine göre olumlu sonuçlar alınmıştır. IV

ABSTRACT Today, many researches are done on finding new nmieiiilt;, imtwid <»t* rapidly decreeing natural raw material resources. Brick materials are generally clay minerals which in formed in neojen time. These areas at the same time used for agricultural purposes. So it'a impossible to add new natural resources instead of reduced resources. For this reaaon waste ?material», which can be used as a raw material of brick, are taken great knponance. These wastes are coming from various steps of the different industrial processes. These wastes cause great environmental pollution in today '» world where die pollution control 1» fe main problem. Using this waste materials aa a raw material can stop pollution arid in addition, get value in economic consideration. Aim of this study is using wastes from marble industry. For litis» reason. Afyon region marble 'a wastes are mixed with Etibank Kırka Borax plant *s clay contained wastes as & binder. By this way, using these wastes in bride manufacture is examined. Etibank Kırka Boraks plant 's wastes are mixed with marble powders at difibrens; portions and tired between 650 - 800 °C, water abrabtiory firing alaiukagA., hrtrmtnll lime and manyezi experiment, suhzera strength, firing wheight loas, compression strength and Üıree point bending strength tests are conducted an fired samples. As a result, marble wastes banded with borax: wairtea and this can be quaiiiy brick material, when increasing marble content, strength dropped and only samples, which are competed from Kırka borax wastes, has strength over the required s.iandarts. For example, 10 % marble and 90% DSM waste materials give, iji2 kg/cm2 compresaion strength wlien tired at 650 °C, 50 % marble and 50% DSîvî waste materiak give 70 kg/cm` compression strenth low firing temperatures such as 650 - 800 °C gives extra profit from energy. Additionally, results of me experiment are very close to TSE values.