Okul öncesi dönem çocuklarının okula uyum düzeyleri ile ebeveyn tutumları ve çocuğun mizaç özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma; 5 yaş çocuklarının okula uyum düzeyleri ile ebeveynlerinin tutumları ve çocuğun mizacı arasındaki ilişkinin incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada cinsiyete, anne-baba eğitim düzeyine, okula giden kardeşi olma durumuna, daha önce okul öncesi eğitim alma durumuna bağlı olarak çocukların okula uyumlarının değişip değişmediği sorusuna da yanıt aranmaktadır.Bu araştırma çocukların okula uyum düzeylerinin belirlenmesi ve ebeveyn tutumları ve çocuğun mizacının okula uyum düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi bakımından ilişkisel tarama modelinde nicel bir çalışma olarak düzenlenmiştir. Araştırmanın evreni, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Bursa ilinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı bağımsız anaokullarında eğitimine devam eden 5 yaş çocukları, onların ebeveynleri ve öğretmenlerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklem grubunu, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Bursa il merkezindeki 6 bağımsız anaokulundan 5 yaş grubu 248 çocuk ile onların ebeveynleri ve öğretmenleri oluşturmaktadır.Karabulut Demir ve Şendil (2008) tarafından geliştirilen`Ebeveyn Tutumları Ölçeği`, Yağmurlu ve Sanson (2009) tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Çocuklar için Kısa Mizaç Ölçeği`, Güven ve Işık tarafından geliştirilen (2006) `Beş Yaş Çocukları İçin Marmara Sosyal Duygusal Uyum Ölçeği` ve `Demografik Bilgi Formu` uygulanmıştır. İstatistiksel analizlerin yapılabilmesi için öncelikle gerekli normallik değerlerine bakılmıştır. Normal dağılım gösteren verilerin analizinde t testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi kullanılmış ve gruplardan anlamlı olanların bulunması için Tukey's Testi kullanılmıştır. Normal dağılım göstermeyen verilerin analizinde Kruskal Wallis Testi (KWH) kullanılmış ve farklılığın kaynağının bulunması için Mann- Whitney U Testi kullanılmıştır. İstatistiksel karşılaştırmalarda anlamlılık düzeyi .05 olarak alınmıştır.Çalışmanın bulgularına göre; kız çocukların okula uyum puan ortalamalarının erkek çocuklara göre daha yüksek olduğu, annelerin demokratik ebeveyn tutumları arttıkça çocukların okula uyumlarının da arttığı, çocukların mizaç özellikleri ve anne baba eğitim düzeyleri ile okula uyum düzeyleri arasında bir ilişki olmadığı, daha önce aynı anaokuluna gitmiş olan çocukların genel okula uyum düzeylerinin daha önce hiç anaokuluna gitmemiş olanlara göre ve daha önce farklı anaokuluna gitmiş olanlara göre daha yüksek olduğu, ilk çocukların genel okula uyum puan ortalamalarının diğer çocuklara göre daha yüksek olduğu, çocuğun cinsiyetinin annelerin ebeveyn tutumları ve çocuğun mizaç özellikleri üzerinde etkisinin bulunmadığı tespit edilmiştir.Anahtar sözcükler: Okul Öncesi Eğitim, Okula Uyum, Ebeveyn Tutumları, Çocuğun Mizacı, Sosyal Duygusal Uyum

This research aims to investigate the relation between the school adaptation level of the preschool period children with their parental attitude and the characteristics of the child. Within the research answers were searched for the questions whether the school adaptation of the children differ according to gender, the education level of the parents, having a sibling going to school and taking preschool education formerly.This research was carried out as a quantitative research within the relational scanning model in terms of determining the children's level of school adaptation and investigating the relation between the characteristics of the child with the parental attitudeand the school adaptation. The population of the research consists of the children at the age of five, who attend preschool education in independent nursery schools bound to the Ministry of National Education in the city of Bursa in 2017-2018 education year, their teachers and parents. The sample group of the research consists of 248 children at the age of five who attend 6 independent nursery schools in the city centre of Bursa in 2017-2018 education year, their parents and teachers. `Parental Attitude Scale` which was developed by Karabulut Demir and Şendil (2008),`Brief Characteristic Scale for Children` which was adapted to Turkish byYağmurlu and Sanson (2009), `Marmara Social Emotional Adaptation Scale for the Children at the Age of Five` and `Demographic Information Form` which were developed byGüven and Işık (2006) were carried out. In order to perform statistical analyses firstly necessary normality values were checked. Within the analysis of the data that indicated normal distribution t test and one way analysis of variance were utilized and Tukey test was used in order to find the significant ones among the groups. Within the analysis of the data that did not indicate normal distribution Kruskal Wallis Test (KWH) was used and in order to find the source of the difference Mann- Whitney U Test was used. Within the statistical comparisons the significance level was estimated as .05. According to the findings of the research it was determined that the school adaptation average score of the female children was higher compared to the male children, the more democratic attitude the mothers posses; the more the school adaptation of their children increase, there was not a relation between school adaptation levels and the characteristics of the children with parental education levels, the general school adaptation levels of the children, who attended preschool formerly was higher compared to those children who never attended preschool formerly or attended to different preschools, the average scores of the first children of the families were higher compared to other children and the gender of the children does not have an effect on the parental attitude and the characteristics of the children. Keywords: Preschool education, adaptation to school, parental attitudes, child's temperament, social emotional adjustment