Ortaöğretim müzik derslerinde müzikal ikonografinin kullanılabilirliğinin, öğrenci davranışları ve öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi

Abstract

Kavramsal bir varlık olarak insan, çağlar boyu kendi var oluşunu algılamaya ve sorgulamaya çalışmış ve bu düşünce evrenini açığa çıkarmak için sanatı kullanmıştır. Her sanatçı bu sebeple eserlerinde kendi iç ve dış dünyasını yansıtarak, toplumun duygularına hitap eden mesajlar vermiştir. Bu sanatsal dışa vurumlar, onu ortaya koyan kişinin aynı zamanda anlayış ve kültüründen gelmektedir. İşte bu noktada, geçmişten bilgiler almak veya geçmişin mesajlarını yakalamak isteyen tarihçiler bu sanat eserlerini yorumlamaya başlamış, hatta bazen sanatçının bile esasında fark etmeden yansıttığı detaylara erişmişlerdir. Görsel sanat eserlerinin yorumlanması noktasında sanat tarihçileri, antropologlar, arkeologlar, din bilimcileri gibi bilim insanları ikonografi disiplininden yararlanmışlarıdır. Müzik tarihinde de geçmişin merak edilen ayrıntılarının görsel sanat eserlerinde gizli olduğu müzikologlar tarafından bilinmekteydi. Bu bağlamda müzikal ikonografi disiplini, başka pek çok disiplin ile ortaklaşa çalıştırılarak müzikologların araştırma amaçlarına hizmet etmesini sağladı. Müzikal ikonografi, konusu müzik olan sanat eserlerinin hangi amaçla yorumlanmak istendiğine bağlı olarak yönteminin şekillendirilebileceği bir disiplindir. Dolayısıyla müzikal ikonografinin ortaöğretim müzik derslerinde kullanılabilirliği merak konusu olmuştur. Seçilen üç lise ile bir ders saati boyunca uygulama yapılmış ve veriler, öğretmenlerle yapılan uygulama öncesi ve sonrası görüşmeler ile uygulama sırasında yapılan gözlemlerden elde edilmiştir. Yapılan gözleme göre öğrenciler gözlem kılavuzunda belirtilen maddelere cevap veren davranışlar göstermişlerdir. Öğretmenler ise müzikal ikonografinin zevkli, faydalı, güzel olduğunu ve işlevsel olduğunu dile getirmişlerdir. Görsel öğrenmenin önemine vurgu yapan öğretmenler, müzikal ikonografi disiplininin okullarda Türk müziği kültürüne yönelik olarak da kullanılmasını dilediklerini belirtmişler ve Milli Eğitim Bakanlığının uygunluk onayını vermesi, gerekli materyallerin toplanmasıyla müzikal ikonografi disiplinini derslerinde kullanabileceklerini dile getirmişlerdir. Elde edilen veriler doğrultusunda müzikal ikonografi üzerine daha geniş kapsamlı araştırmaların yapılması ve müzikal ikonografinin okul ortamına göre geliştirilmesi öneriler arasında gösterilmiştir. Anahtar sözcükler: görsel okuryazarlık, müzik kültürü eğitimi, müzikal ikonografi

Human as a conceptual being tried to perceive and question his own existence for ages and used art to reveal this universe of thought. For this reason, each artist reflects his inner and outer world in his works, and gives messages to the feelings of the society. These artistic manifestations come from the understanding and culture of the person who set him forth. At this point, historians who want to get information from the past or capture the messages of the past have begun to interpret these works of art, and sometimes have even reached the details that the artist reflects without even realizing it. Art historians, anthropologists, archaeologists, and theologians have benefited from the iconography discipline. In the history of music, it was known by the musicologists that the curious details of the past were hidden in visual artworks. In this context, the discipline of musical iconography, in collaboration with many other disciplines, helped musicologists to serve their research purposes. Musical iconography is a discipline in which the method can be shaped depending on the purpose for which art works are intended to be interpreted. Therefore, the usability of musical iconography in secondary music classes has been the subject of curiosity for the investigator. The study was conducted during the course with three selected high schools. The data were obtained from the interview with the teachers before and after the application in the classes, also the observation through the observation guide page marked by instructors. The students reacted positive, according to the observation. In addition, teachers stated that musical iconography was enjoyable, useful, beautiful and functional. Emphasizing the importance of visual learning, the teachers stated that they wish to use the musical iconography discipline for the Turkish music culture in schools. They also stated that they can use the musical iconography discipline in their lessons with the approval of the Ministry of National Education and the collection of the necessary materials. According to the data obtained, more extensive research on musical iconography and development of musical iconography according to the school environment are considered as some of the suggestions.Keywords: visual literacy, music culture education, musical iconography