Geleneksel Dursunbey evlerinin malzeme ve taşıyıcı sistemlerinin incelenmesi

Abstract

Dursunbey, Balıkesir ilini Bursa ve Kütahya'ya bağlayan, Balıkesir'in bir ilçesidir. Bölge insanının yaşam tarzı ve kültürü Dursunbey evlerinin plan ve yapım sistemlerini etkilemiştir. Dursunbey geleneksel evleriyle ilgili şimdiye kadar bir çalışmanın yapılmamış olması bu çalışmanın yapılmasını gerekli kılmıştır. Konuyla ilgili yapılmış yayınlar taranmış, bu çalışmalar ışığında Dursunbey evleri incelenmiştir.Çalışmada, evlerin plan tiplerinin, dış sofalı ve orta sofalı, yapısal sistemlerinin ahşap iskelet arası kerpiç dolgulu, çıkmaların çoğunluğunun konsol çıkma olduğu görülmüştür. Ahşap çatkı sistemi, dikme, taban kirişi, başlık, payanda ve ara bölme elemanlarından oluşmuştur. İskelet sistem küçük bölümlere ayrılmış, birleşimler bindirme ve çivilerle sağlanmıştır. Dursunbey evlerinin zemin katları, taş, kerpiç yığma veya her ikisi birden kullanılarak inşa edilmiştir. Evlerde süsleme öğelerine pek rastlanmamıştır.Gün geçtikçe, geleneksel yöntemle yapılmış evler yok edilmektedir. Evler restore edilerek gelecek kuşaklara aktarılabilir, çatkı sistemindeki elemanların bağlantılarında görülen hatalar, eksiklikler incelenerek tespit edilip sağlamlaştırılabilir. Ahşap çatkı yapım sisteminin sağlamlığı sebebiyle, özellikle deprem bölgelerinde betonarmeyle beraber bir yapı sistemi olarak ele alınabilir. Çevresinin müsait olması sebebiyle yayla turizmi geliştirilerek, evler turizme kazandırılabilir.

Dursunbey, which connects Balıkesir to Bursa and Kütahya, is a province of Balıkesir. The life styles and cultures of the people in that region have affected the plans and cultures of Dursunbey Houses. Lacking of a work about that houses necessitated to work on them. The publecations about that issue have been searched thoroughly and under the light of these searchings, Dursunbey houses have been investigated.During the investigation, the types of the plans of the houses were seen to have been formed by external halls and mid halls and most of the cantilevers were observed to have ben built of bracketed cantilevers. The system of timber framing is formed of pillars, base stringers, ferrules, piles and internal partitions. The framework is divided into small sections and the combinations are secured by means of overlaps and wedges. The ground floors of Dursunbey houses are contructed by using stone or mud brick layings or both of them. Decoration items can not be seen in these houses.Every passing day, traditionally built houses are destroyed. The houses can be passed on the coming generations by restoring and the faults and lacks on the connections of framing system components can be determined and strenghtened. Due to the solidity of that timber framing system, it may be applied as a building system along with the reinforced concrete system, especially in earthquake areas. Those houses can be brought in to tourism by the way of improving upland tourism because of the area being appropriate.