Trakya`da kırım kongo kanamalı ateşi açısından riskli alanlarda kene türlerinin araştırılması ve Hyalomma marginatum`da kkka virüs varlığının belirlenmesi

Abstract

Keneler tüm aktif dönemlerinde yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için sıcak ya da soğukkanlı canlılardan kan emmek zorunda olan ve kan emme esnasında birçok hastalığı aktarma yeteneğine sahip olan ektoparazitik artropodlardır. Kenelerin kan emerken aktardıkları en önemli insan hastalıklarından biri Kırım-Kongo kanamalı ateşidir (KKKA). İlgili hastalığın vektörlüğü ile ilgili Dünya üzerinde tanımlanmış birçok kene türü olmasına rağmen; Türkiye'de bu hastalıktan sorumlu tür Hyalomma marginatum'dur. Bu tezde, Trakya'nın KKKA açısından önemli bir bölgesi olan Yıldız dağlarının Güneye bakan yamaçlarında bulunan kene türlerinin ortaya konulması ve KKKA vektörü olan H. marginatum'larda KKKA virüs varlığının araştırılması hedeflenmiştir. Bu tezde, Trakya'nın KKKA açısından önemli bölgelerinden sahadan aç keneler toplanmış, türleri tanımlanmış ve toplanan kene türlerinden 200 adet H. marginatum ergini seçilerek viral RNA ekstraksiyonu gerçekleştirilmiştir. Elde edilen RNA'lar KKKA özgü primerler ile polimeraz zincir reaksiyonuna sokulmuştur. Pozitif çıkan örneklerden 9 tanesi seçilmiş ve dizi analizleri yapılarak en yakın oldukları virüs suşları belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Trakya'nın KKKA açısından önemli olan bölgelerinde Dermacentor marginatus, Dermacentor sp. larva, Hyalomma aegyptium, Hyalomma marginatum, Haemaphysalis inermis, Haemaphysalis parva, Haemaphysalis punctata, Haemaphysalis sp. nimf, Ixodes acuminatus, Ixodes ricinus, Ixodes sp. nimf, Rhipicephalus bursa, Rhipicephalus turanicus türlerine rastlanmıştır. Seçilen H. marginatum'lar ile yapılan analizlere göre bölgedeki vektör kenelerde virüs %51,5 oranında pozitif çıkmıştır. Dizi analiz sonuçlarına göre bölgede hastalıktan sorumlu virüs suşları genellikle Kosovo-Hoti suşuna %99 benzer bulunmuştur. Sadece 1 suş Türkiye'de ilk kez Stavropol izolatına %98 benzer bulunmuştur.

Ticks are ectoparasitic arthropods, which have the ability to suck blood in all active periods for sustain of vital activities from warm or cold-blooded animals, and have the ability to transmit many diseases during this process. Crimean-Congo hemorrhagic fever (CCHF) is one of the most important disease transmited by ticks while sucking blood. Although there are many tick types identified on the Earth related to vectors of related disease; the only species confirmed as the responsible for human infection of CCHF in Turkey is Hyalomma marginatum. In this thesis, it is aimed to investigate the tick species located on the slopes of the Yıldız Mountains, which is an important region of Trakya in terms of CCHF, and to investigate the presence of CCHF viruses in H. marginatum which is the CCHF vector. In this thesis, hungry ticks were collected from the important regions of Trakya in terms of CCHF, species were identified and viral RNA extraction was performed on selected 200 adult H. marginatum from collected ticks. The obtained RNAs were reacted with CCHF specific primers to polymerase chain reaction. 9 out of the positive samples were selected and most relative virüs strains of samples were determinated by sequence analysis. In the study Dermacentor marginatus, Dermacentor sp. larvae, Hyalomma aegyptium, Hyalomma marginatum, Haemaphysalis inermis, Haemaphysalis parva, Haemaphysalis punctata, Haemaphysalis sp. nimf, Ixodes acuminatus, Ixodes ricinus, Ixodes sp. nimf, Rhipicephalus bursa, Rhipicephalus turanicus species were determined. As the result of screening of 200 H. marginatum adults for CCHF virus, 51.5% of the samples was determined as positive. According to the results of the sequence analysis, the virus strains responsible for the disease in the region were generally similar to 99% of the Kosovo-Hoti strain, and only one strain was similar to the 98% of Stavropol isolate.