Kemoterapi alan hastalarda tat alma değişikliği ve malnütrisyon riski

Abstract

Buçalışmayla; kemoterapi alan hastalarda tat alma değişikliği ve malnütrisyon riskininincelenmesi amaçlandı. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama veAraştırma Merkezi İç Hastalıkları Kliniği ve Günübirlik Kemoterapi Ünitesi'neAralık 2016-Temmuz 2017 tarihleri arasında başvuran ve kemoterapi alan hastalararasından, çalışmaya katılmaya gönüllü olanlar çalışmanın örneklemini (n=200)oluşturdu. Verilerin toplanmasında `Kemoterapi Alan Hasta Tanıtımı Formu`,`Kemoterapiye Bağlı Tat Alma Değişikliği Ölçeği (K-TADÖ)` ve `MalnütrisyonEvrensel Tarama Aracı (MUST)` kullanıldı. Formlar yüz yüze görüşme tekniği ilearaştırmacı tarafından dolduruldu. Verilerin değerlendirilmesinde KolmogorovSmirnov dağılım testi, Pearson Ki-Kare testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallistesti ve Spearman korelasyon analizi kullanıldı. Çalışmaya katılan hastaların%59'unun erkek, yaş ortalamasının 58,22±12,63 olduğu saptandı. En sık karşılaşılankanserler arasında ilk sırada akciğer (%23) kanserinin olduğu bulundu. Çalışmayakatılan hastalarda kullanılan kemoterapi protokollerinin %17'sininsisplatin/karboplatin, %15'inin eloxatin, 5 Fu, folinik asid ve %12'sininpaklitaksel/doxetakselden oluştuğu saptandı. Hastaların K-TADÖ alt boyutlarınagöre karşılaştırıldığında; yaş, cinsiyet, tanı grupları, kemoterapi protokolleri, kilokaybı ve ağız kuruluğunda anlamlı fark bulundu (p<0,05). K-TADÖ altboyutlarından `Fantoguzi ve paraguzi` ve `Genal tat alma değişiklikleri` altboyutları ile MUST arasında anlamlı fark olduğu görüldü. Tat alma değişikliğiyaşayan hastaların malnütrisyon riskinin yüksek olduğu sonucuna varıldı. Araştırmasonuçları doğrultusunda, tat alma değişikliği ve malnütrisyon riskinin yönetiminde;tat değişikliğine gerekli önemin verilmesi, bu konu üzerine daha geniş çalışmalarınyapılması ve diyet danışmanlığı planlanması önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Kanser, kemoterapi, malnütrisyon, tat alma değişikliği

Thepurpose of this study was to examine the taste change and the risk of malnutrition onpatients undergoing chemotherapy. To participate in this study, the volunteer onesamong the patients who applied and received chemotherapy between December 2016– July 2017 at Tekirdag Namik Kemal University Health and Research CentreInternal Medicine Clinic and Daily Chemotherapy Unit formed the sampling (n=200)of the study. `Patient Recieving Chemotherapy Introducing Form`, `Chemotherapyrelated Taste Change Scale (CİTAS)` and `Malnutrition Universal Screening Tool(MUST)` were used while collecting data. The forms were filled by the researcherwho used face-to-face interview technique. Kolmogorov-Smirnov distribution test,Pearson's Chi-squared test, Mann Whitney's U test, Kruskal Wallis test andSpearman's correllation analysis were used while evaluating data. It was determinedthat 59% of the patients who participated in the study were males and the averageage was 58.22±12.63. It was found out that lung cancer (23%) is in the first placeamong the most common cancer types. It is found out that the chemotherapyprotocols used on the patients who participated in the study are consist ofcisplatin/carboplatin (17%), eloxatin (15%), 5 Fu folinic acid andpaclitaxel/doxetaxel (12%). While comparing the patients according to their CİTASlower dimensions, a reasonable difference was found out at age, gender, diagnosticgroups, chemotherapy protocols, weight loss and dry mouth (p<0.05). It wasdetermined that there is a reasonable difference between `Phantogeusia andParageusia`, `General taste alterations` from lower dimensions of CİTAS andMUST. It was concluded that the patients having taste change have high risk ofmalnutrition. According to the results, taking taste change and risk of malnutritioninto account; to give necessary importance to taste change, to do more extensiveresearches on this topic and diet counceling planning may be recommended.Keywords : Cancer, chemotherapy, malnutrition, taste alteration