Trafik kaza kara noktalarının mekânsal istatistiksel yöntemlerle belirlenmesi: Afyonkarahisar-Konya örneği

Abstract

Ülkemizde ulusal bir problem haline gelen trafik kazaları, doğal afetlerden daha fazla sosyal ve ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Trafik kazalarının sonuçları hem maddi hem de manevi olarak endişe verici boyutlardadır. Ölüm, maddi kayıplar gibi anlık kayıpların yanında, sakat kalmak gibi ömür boyu kazayı hatırlatacak izler de oluşmaktadır. Bu problemleri çözebilmek, kayıpları azaltabilmek için bazı pratik ve ekonomik çözüm yöntemlerinin bulunması gerekli olmuştur. Bu yöntemlerin en önemlisi; trafik kazalarında, tehlikeli kesimler olarak adlandırılan kaza kara noktalarının tespiti ve iyileştirilmesidir. Bilgisayar teknolojisinin gelişmesine bağlı olarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) de gelişme göstermiş ve bu sistemler günümüzde pek çok alanda kullanılmaya başlandığı gibi kaza kara nokta analizinde de kullanılmaya başlanmıştır. Kaza verilerinin ve yol bilgilerinin mekâna dayalı veriler olduğundan CBS ile pek çok farklı veri analizi yapılabilmektedir.Bu tez çalışmasında, Afyonkarahisar ve Konya Devlet Yollarında 2005-2011 yılları arasında gerçekleşmiş olan trafik kazaları mekânsal istatistiksel yöntemleri Kernel Yoğunluk Analizi, Getis Ord Gi* ve Moran?s I ile incelenmiştir. Bu inceleme yapılırken kazaların sayıları, yol geometrisi, kazalardaki ölü ve yaralı sayıları ve kazanın oluş zamanlarına göre kazalar ayrı ayrı incelenmiştir. Bu veriler ışığında kullanılmış olan üç mekânsal istatistik yöntemin avantaj ve dezavantajları belirlenmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Kernel Yoğunluk Analizi, Getis Ord Gi*, Moran?s I, Kara Nokta

Traffic accidents became a national problem in our country cause economic and social losses more than natural disasters. The results of the traffic accidents have alarming dimension both economical and human. Beside the results such as death and economic losses, they cause the mental effects as reminding the accident during the life by occurring disability. It is necessary to find practical and economic solution methods for resolving these problems and reduce losses. The most important of these methods is identify and improvement of dangerous segments which are called as crash hotspots in traffic accident.According to the development of computer technology, Geographical Information Systems (GIS) also has developed and these systems have been started to use in the analyses of crash hotspot as currently being used in many areas today. Because of the accident data and road information are based on spatial data they can be analyzed with GIS in various types.In this study, the accidents happened between 2005-2011 years in Afyonkarahisar-Konya roadway was investigated using the spatial statistic methods of Kernel Density Estimation, Getis Ord Gi* and Moran?s I. Accidents were investigated according to their numbers, road geometry, numbers of death and injuries and their happening time in the day. It was tried to determine advantages and disadvantages of these three spatial statistic methods based on the related data.Key Words: Kernel Density Estimation, Getis-Ord Gi*, Moran?s I, Hotspot