20. yüzyıldan günümüze sanatta böcek formu

Abstract

Yirminci yüzyıl sanatından günümüz sanatına böcek formunun neden ve nasılkullanıldığının araştırılmasıyla ortaya çıkan bu metinde, ilk olarak böceğin tanımıyapılmış ve ekosistem içindeki öneminden bahsedilmiştir. Entomolojinin yaniböcekbilimin bir alt dalını oluşturan `Kültürel Entomoloji` başlığı altında böceklerinfarklı dönemlerde ve coğrafyalarda insan hayatındaki yeri ve önemi, kültürü meydanagetiren çeşitli ögeler üzerinden incelenmiştir. Eski Meksika ve Mısır Uygarlıklarındazaman zaman tanrılaştırılan, yiyecek olarak tüketilen ya da ziynet eşyası olarakkullanılan böcek figürleri araştırılarak, aslında aralarında ayrıştırılamaz noktalarbulunduğundan metnin esas kapsamını oluşturan yirminci yüzyıl sanatınınanlatımından önce kavramsal bir zemin oluşturulmuştur. Tek tanrılı dinlerde deböceğin konumu ve farklı uygarlıklarda doğa olaylarını anlamlandırmak içinyorumladıkları böceklerin nasıl ve neden günlük hayat nesneleri olarak kullanıldığıincelenmiştir.Nadire kabinelerinden Rönesans ve Barok'a dek sanatta böcek formu çeşitlisanatçıların eserleri üzerinden incelenmiş, böylelikle yirminci yüzyıl ve günümüzsanatçılarının referans aldıkları eserler de irdelenerek aralarındaki ilişkinin daha açıkbir şekilde ifade edilmesi sağlanmıştır.Eserlerdeki böcek figürlerinden yola çıkarak araştırılmaya başlanan bu konu,özellikle yirminci yüzyıldan günümüze dek olan sürede yirmi sanatçının neden böcekformu kullandıkları üzerine odaklanmaktadır. Sanatçı seçiminde coğrafi birsınırlandırma yoktur; fakat ağırlıklı olarak böcek formunu istikrarlı bir şekildekullanan sanatçılar incelenmiştir.Sonuç bölümünde ise resimlerde neden böcek figürlerine yer verildiği sorusu,resimlerin biçimsel anlatımıyla birlikte doğrudan böceklerle olan ilişki üzerindencevaplandırılmaktadır.Anahtar Sözcükler: Böcek, entomoloji, kültür, form.

In this paper, came into existence via investigating how and why the form ofinsect is used from the twentieth century art until today's art, the description of insectis stated initially and its importance in the ecosystem is discussed. Under the subtitle`Cultural Entomology`, which is a subbranch of entomology that is the science ofinsects, the importance and existence of the insects over human life during differenttime periods and various geographies have been examined over multiple componentswhich comprise the culture. The insect figures, sometimes apotheosized in AncientMexico and Ancient Egyptian Civilizations, consumed as food, used as jewellery havebeen analysed and as dicomposable features exist, before describing the twentiethcentury art which is the main body of the paper, a conceptual background has beenoffered. The position of the insects in monotheist religions, how and why the insects,which are interpreted to give meaning to natural phenomena in different civilizations,have been used as daily life objects are the studies of this paper.From curiosity cabinets until Renassaince and Baroque, the insect form hasbeen analysed over various artists' works of art, therefore, the works referenced bytwentieth century and today artists, have been explicated and the connection amongstthem is revealed more clearly.This subject, which has been started to be searched evolving out of the insectfigures in the works, focuses on why twenty-one artists use insect forms especiallyfrom twentieth century until today. There is no geographical restriction in electing theartist, but predominantly the artists who use insect forms steadily have been analysed.In conclusion part, the question why insect figures have been a part of the pictures,is answered via the formational explanation of the pictures with direct relations withthe insects.Key Words: Insect, entomology, culture, form.