Anadolu Selçuklu Dönemi kabartmalı seramiğinin çağdaş yansımaları

Abstract

Seramik tarihinden bilinen, dünyanın çeşitli bölgelerinde üretilmiş kabartma dekorlu seramik eserlere genel olarak değinilmiş, tipik örnekler üzerinden kabartma tekniği ele alınmaya çalışılmıştır. Bunun ardından asıl konumuza kaynak teşkil eden Anadolu Selçuklu Dönemi'ne ait kabartma dekorlu seramik eserleri kapsayan araştırma ve kazılar hakkında yayınlardan elde edilen bilgiler derlenerek, seramiklerin süslenmesinde kullanılan kabartma teknikleri, bezeme stilleri ve kompozisyon özellikleri üzerinde durulmuştur. Elde edilen veriler ışığında ve geleneksel yöntemler ile güncel teknik çözümler hep birlikte değerlendirilerek çeşitli uygulamalar yapılmıştır. Seramik formlar üzerinde kabartmalı görünümler elde etmenin çeşitli yolları vardır. Öncelikle, çalışmalarımızda yol gösterici ve yöntem belirleyici olması amacıyla, dekorlu kalıp uygulaması için seçilen Anadolu Selçuklu Dönemi'ne tarihlendirilen sırsız bir mataranın geleneksel yöntem izlenerek baskı tekniği ile bir replikası yapılmıştır. Aynı yöntem ile özgün desen tasarımlarına sahip sırlı mataralar üretilmiştir. Dekorlu kalıp uygulamaları haricinde, tornada şekillendirilen seramik formlar üzerinde, seramik dekoru tarihinde uygulanagelen diğer yöntemler olan parça ekleme, mühür ve kabartma kontur dekor çalışmaları yapılmıştır. Bu esnada eski yöntemler ile yeni malzeme ve teknik çözümler harmanlanarak özgün eserler üretilmeye çalışılmıştır.

This project begins with an overview of ceramics with relief decoration produced in various regions of the world before settling on the Anatolian Seljuk Period, our chosen area of focus. We then describe the state of research and excavation surrounding the relief ceramics of the Seljuks. Here, we examine the relief techniques, decoration styles and compositional properties used in their ceramic work. Evaluating traditional methods and current technical solutions together, we made various applications. Using the mold press technique, we made a replica of an unglazed antique flask drawn from Anatolian Seljuk Period, following the traditional production technic of molding. Following the same method, we created several glazed pieces of Seljuk style pottery with various textured molds involving Seljuk style new relief design. Apart from these applications, we also created glazed vessels that have relief surface decoration made with other several relief techniques, such as applying barbotine and varied stamps and affixing sprig molded decorative elements and coil strip ornaments to surfaces. We produced original work using a blend of traditional methods and contemporary material and technical solutions.