18. yüzyıl Kütahya seramiğinde matara formları ve çağdaş yorumlar

Abstract

18. yüzyıl Kütahya mataraları form, desen ve üslup özellikleri ile renk paleti açısından müze ve yayınlardaki örnekleri üzerinden incelenmiştir. Araştırmalar ışığında seçilen bir 18. yüzyıl Kütahya matarasının replikası yapılmış, daha sonra geleneksel yöntem ve teknikler uygulanarak özgün dört adet matara formu tasarlanmıştır. Bu matara formları ayaklı matara, kabaralı matara, ortası delik matara ve çift başlı kartal formlu matara olup, her matara formuna göre desen tasarımı yapılmıştır. Tasarlanan 30 cm yükseklik ve 20 cm çapında matara formlarının ölçekli çizimleri yapılmış, geleneksel çark tezgahında el ile şekillendirildikten sonra 920 C° de fırınlanarak bisküvi pişirimi tamamlanmıştır. Mataraların desen tasarımında Rumi Üslubu, Baba Nakkaş Üslubu, Anadolu Selçuklu geometrik geçmeleri, hayvan figürleri ve fantastik yaratıklardan oluşan kompozisyonlar kullanılmıştır. Bezemeler sıraltı, kabartma ve ajur tekniğinde uygulandıktan sonra şeffaf ya da turkuaz sırla sırlanıp 930 C° de pişirilerek mataraların üretim aşamaları gerçekleşmiştir. Bu çalışma ile 18. yüzyıl Kütahya mataralarından yola çıkarak çağdaş ve özgün matara formları üretilmeye çalışılmıştır.

The 18th century Kütahya pilgrim flasks were examined in terms of form, pattern, stylistic feature and color palette. This review was made through examples in the museums and publications. After the researches, a selected pilgrim flask was replicated and four original flasks were designed by applying traditional methods and techniques. These flask forma are footed flask, hobnailed flask, center hole pilgrim flasks and two headed eagle. Pattern design is made for each one. Scale drawings of 30 cm sized flasks were made. After traditionally shaped by hand on the traditional wheel bench and then fired in 920 degree . In the design of the flasks, Rumi Style, Baba Nakkaş Style, Seljuk geometrical designs, animal figures and fantastic creatures were used. After applying, under glaze, relief and openwork technique, to the decorations, they were firing with transparent and turquoise glaze. Production stages of flasks were completed by firing 930 degrees flask forms from 18th century.