Üç boyutlu yüzeylerin teknik ve malzeme açısından giysi tasarımı ile görsel/dokunsal ilişkisi

Abstract

Tekstil ve giysi tasarımında, üç boyutlu yüzey dokularının kullanımı; 21. yüzyılda oldukça dikkat çekici bir gelişme kaydetmiş, ürünlerin kullanım alanlarında radikal değişikliklere sebep olmaya başlamıştır. Üç boyutlu yüzey dokularının giysi beden ve kullanıcı ekseninde oluşturduğu estetik, psikolojik, sosyolojik, kültürel değerleriyle birlikte konfor, ergonomi, fonksiyon gibi somut özellikleri de irdelenerek bu eğilim anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Sanat ve tasarım alanlarında üç boyutlu dokuların etkileri incelenerek dokunun giysi tasarımındaki estetik unsurlarla ilişkisi ortaya konmuştur. Giysi tasarımında üç boyutlu doku uygulamalarının teknik özelliklerinin değerlendirilmesi, gelecekteki olası uygulamalar açısından bir öngörüye ulaşmak için zorunlu gereklilik sunduğundan bu bağlamda orijinal, tamamlayıcı, kompozit ve işleme tabi dokular teknik olarak araştırılarak, tasarımcı koleksiyonlarından örneklerle desteklenmiştir. Tekstil ve giysi tasarımında üç boyutlu yüzeylerin oluşturulmasında disiplinler arası malzemelerin ve yenilikçi uygulamaların kullanım örneklerine yer verilerek, seri üretim için gerekli pratikler, henüz çözümlenmiş olmasa da güncel bazı gelişmelerin gelecek için verdiği ipuçları değerlendirilmiştir. Mimari-yapı malzemeleri, biyo-malzemeler, faz değiştiren kimyasal malzemeler ve diğer yenilikçi malzemeler aracılığıyla geliştirilen tasarım dilinin, giysi-beden-kimlik ilişkisinde farklı ve yeni bir estetik algı yaratırken diğer taraftan da iyileştirici- tedavi edici ya da fiziksel beden gereksinimlerine uyum sağlayabilecek bir performans göstereceği, gelecekte ihtiyaç duyulacak giysi tasarımı ve yüzey doku tasarımlarının daha karmaşık işlevsel özellikleri birlikte barındıracağı öngörülerine ulaşılmıştır. Çalışmanın sonunda, bir biyo-malzeme olan kombucha mantarı kullanılarak üç boyutlu yüzey tasarımı ve giysi tasarımı deneysel çalışmalarından oluşan 5 parçalık bir koleksiyon hazırlanmıştır. Bu deneysel uygulamalarla, yenilikçi malzemeler kullanılarak geliştirilebilecek üç boyutlu yüzey tasarım ve üretim yöntemlerine dikkat çekilmiştir.

Use of three dimensional surface textures in textile and clothing design; In the 21st century, it has made remarkable progress and has started to cause radical changes in the usage areas of the products. This tendency is tried to be made sense of by scrutinizing the concrete properties such as comfort, ergonomics and function of the three dimensional surface textures along with the aesthetic, psychological, sociological and cultural values formed on the clothes, body and user axis . The effects of three-dimensional textures on art and design are examined and the relationship of the texture with the aesthetic elements in the design of clothes is revealed. As the evaluation of the technical characteristics of the three dimensional texture applications in the garment design offers the compulsory necessity for achieving a foresight in terms of possible future applications, the original, complementary, composite and treated textures of these designs are technically researched and supported with examples from the designer collections. Giving a place to the examples of the use of interdisciplinary materials and innovative applications in the production of three-dimensional surfaces in textile and clothing design, the clues given by some current developments for the future have been evaluated although the practices required for mass production have not been solved yet. It is obtained the prediction that, the design language developed via architectural structure materials, bio materials, phase changing materials and the other innovative materials will show up with a performance of curing- healing or adapting to physical body requirements while creating a different and new aesthetic perception. On the other hand the clothing and surface structure designs needed in the future will embrace more functional and complicated properties together. At the end of the study, a five-part collection consisting of three-dimensional surface design and experimental design of garment design was prepared by using a bio-material kombucha fungus. With these experimental applications, three-dimensional surface design and production methods that can be developed by using innovative materials have been pointed out.