Süleymaniye Kütüphanesi Şehzade Mehmed koleksiyonunda geometrik süslemeli ciltler

Abstract

Büyük Osmanlı İmparatorluğu kültürünün en önemli simgelerinden birihaline gelmiş ve geleneksel külliye anlayışının öncülerinden biri olan SüleymaniyeCamii ve Külliyesi içinde yer alan Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesikoleksiyonlarından Şehzade Mehmed Kataloğundaki geometrik desenli kitapkaplarını tezimin konusu olarak belirledik.Ne yazık ki geometrik desenlerle alakalı araştırmalar ve kaynakların dünyaüzerinde de kısıtlı olması yine bir döneme ait daha detaylı inceleme ortayakonulmaması sebebi ile bu sıkıntıları gidermeye çalıştık. Geometrik desenleri tarihselsüreçte ele alıp mimariden kitap kaplarına olan geçişini ve benzer özelliktekiörneklerini göstermeye çalıştık. Çünkü mimaride; ahşap, taş, çini ve tuğlamalzemelere bir şekilde dikkat yoğunlaştırılmış ama kağıt ve deri örneklerdegeometrik desen pek ele alınmamıştır. Daha sağlıklı değerlendirmelerinyapılabilmesi kütüphanelerin raflarında kalan ciltlerin incelenmesiyle sağlanacağıiçin bizde konumuzun çerçevesini bu şekilde ele aldık.Bu konu üzerinde çalışma fikrini verip, yol gösteren danışmanım Prof. Dr.Ahmet Sacit Açıkgözoğlu'na, uygulama süreçlerinde her daim bana destek olanhocam Öğr. Gör. Sayın Gürcan Mavili 'ye, maddi manevi desteğini bendenesirgememiş olan Sayın Öğr. Gör. Saadet Gazi hocama, kütüphanede eserlerüzerinde incelemeler yapmamız için bize kolaylıklar sağlayan SüleymaniyeKütüphanesi Müdürü Menderes Velioğlu ve kütüphane personeline, ayrıca buçalışmamın katalog aşamasında hiçbir yardımı esirgemeyen Arş. Gör. Yasin Çakmakile bölüm arkadaşlarıma ve bu dönemde tüm sıkıntılarımı paylaşan ailemegösterdikleri destekten dolayı teşekkür ederim.

The madrasas of Evvel and Sani (Introductory an Intermediate) are located atthe West of Suleymaniye complex, which was constructed by Architect Sinan during1550-1557. The madrasa building is now under the service of Suleymaniye Libraryof Manuscripts. 1The present Library was named Suleymaniye not only because of thecomplex, but also because of the Suleymaniye collection, which consisted thenucleus of the existing library. Suleymaniye Library of Manuscripts is one of thedistinguished manuscript libraries of the World. It contained the manuscripts andprinted old Arabic boks, which are the basic sources of Turkish- Islamic culture. Itgives service to native and foreign researches at international level. There are 154collections inside. The best samples of traditional arts such as binding,embrodierement, calligraphy and miniature can be seen in the library. Some of themare very old valuable manuscript books, or either author copy which were presentedto the Sultans.There are 87132 manuscripts and 66231 printed boks at the Suleymaniyelibrary. Within our scope of study, geometrical designs are evaluated at the PrinceMehmed Collection. 21 geometrical designed inside binding over 121 manuscriptswere dedected. Inner and outer cover fotographs were taken first. Then their designswere drawn. At last, the topic, date, embrodierement and binding quality are listed.One of the binding specifications of an manuscript is thoroughly evaluated. Inour dissertaion, totally 3 geometrical design are experienced, and applied.