Sembolizm`de femme fatale / ölümcül kadın teması

Abstract

19. yy. sonlarında Fransa, Rusya ve Belçika'da şiir ve resim alanında ortaya çıkan Sembolizm Akımı daha sonra diğer ülkelere yayılarak tüm sanat dallarında etkin olmuştur.İnsan duygu ve izlenimlerini ön planda tutan Sembolizm Sanat Akımı, Realizm ve Natüralizm'e tepki olarak ortaya çıkmıştır. Realizm ve Natüralizm akımlarının gerçekçi yaklaşımlarına karşı, temellerini Romantizm'in mistisizminden alan Sembolizm Akımı, ruhsallığı, düşünceyi ve rüyaları yansıtmayı kendine temel edinmiştir. Aynı zamanda dönemin hızla endüstrileşen ortamında değişime ayak uydurmaya çalışan toplumun psikolojik bir tepkisi olarak tepki olarak ortaya çıkmıştır.Sembolizm dış dünya ve insan duyguları arasında oluşturmaya çalıştığı bu köprüde insan bedenini ve kadın figürlerini tema olarak ele alır.Sembolizm, 19. yy. ın ikinci yarısında ağırlıklı olarak resimlerde sembol kullanımıyla karşımıza çıkan bir akımdır. Ancak bir eserin Sembolizm Akımı içine dahil olması için eserde direkt olarak sembol kullanımı olması gerekmez. Sembolist eserleri incelediğimizde sanatçıların rüya, mitos gibi konuları ele alış biçimiyle, bize sembolü direkt olarak kullanmaksızın bir eserin Sembolist sanat sınırları içerisine nasıl dahil olunabileceğini göstermektedir.Resim alanındaki öncüleri arasında, Dante Gabriel Rozetti, Gustave Moreau, Gustav Klimt, Odilon Redon, Pierre Puvis de Chavannes, Jan Toorop, Giovanni Segantini, Arnold Böcklin, Fernand Khnopff, Paul Gaugin, Félicien Ropes, Edvard Munch gibi isimleri sayabiliriz. Sembolist sanatçılar resimlerinde insan bedenini ve özellikle kadın figürünü ustaca kullanarak ruhsallığın duyu dünyasındaki imgelerini somutlaştırmışlardır.Sembolist resimde görülen kadın figürlerinde kullanılan `Femme Fatale` (ölümcül) kadın teması önemli bir yere sahiptir. Sembolist yaklaşım içerisinde imgeler, duyu dünyası ile algılanan gerçekler ve hayal yardımıyla zenginleştirilirken, ölümcül kadın kavramının işaret ettiği tehlikeler, farklı temalarda resmedilen kadın ögesi üzerinden anlatılır. Buna bağlı olarak ortaya çıkan karamsarlık, hüzün, yalnızlık, ölüm, doğa, aşk, kasvet, erotizm gibi ögeler ölümcül kadının en belirgin özelliklerinden bazılarını oluşturmaktadır.Sembolist sanatçıların resimlerinde karşılaştığımız ölümcül kadınlar, kimi zaman mitolojik kökenli sembollerle, kimi zaman hayvan ya da çiçek figürleriyle betimlenirken, kimi zaman da aşk ya da cinselliğiyle baştan çıkaran kadın temalarıyla karşımıza çıkmaktadır.Anahtar Kelimeler: Sembolizm, Femme Fatale Kadın, Figür, Resim

The Symbolism movement which originated in France, Russia and Belgium, in the late nineteenth century first in poetry and painting, over time expanded to other regions, gaining dominance in all fields of the arts.Symbolism, which puts emotions and impression of individuals largely emerged as a reaction to Realism and Naturalism. In opposition to the realist approach held by Realism and Naturalism; Symbolism -- which has roots in the mysticism of Romanticism - integrated spiritualism, thought and reflection of dreams into its fundamental core. At the same time, it emerged as a psychological reaction of society, which at the time struggled to adapt to changes that came with an era of fast-paced industrialization.The human body and the female figure are a ubiquitous theme in Symbolism, as the movement attempts to bridge the gap between the external world and human experience of emotion.Symbolism as an artistic movement started in the second half of the nineteenth century predominantly in paintings, where symbols were used to denote ideas. However, for a work of art to be associated with Symbolism, the direct use of symbols is not always necessary. When we examine paintings considered to be part of the Symbolism movement, we often encounter works where artists have chosen expressed ideas on motifs such as dreams and myths without reverting to the use of any symbols, and still remained within Symbolism.In painting, the leading symbolist painters include Dante Gabriel Rozetti, Gustave Moreau, Gustav Klimt, Odilon Redon, Pierre Puvis de Chavannes, Jan Toorop, Giovanni Segantini, Arnold Böcklin, Fernand Khnopff, Paul Gaugin, Félicien Ropes and Edvard Munch. Symbolist painters have used the human body, and particularly the female body, masterfully to concretify the images of spirituality in the world of emotions.In Symbolist art, the Femme Fatale archetype occupies an important space. Impressions within the Symbolist approach are enriched through perceived reality and imagineers; while the dangers posed by the Femme Fatale are depicted through the use of the female element in different settings. Aspects of despair, sadness, loneliness, death, nature, love, ennui and eroticism which arise in relation to this are the most prominent aspects of the Femme Fatale.The Femmes Fatale we encounter in Symbolist paintings are depicted at times through symbols that have roots in mythology and at other times through animal or flower figures, or through the theme of the woman who uses her powers of love and sexuality for seduction.Key Words: Symbolism, Femme Fatale Woman, Figure, Painting