Presenteeism (işte var olamama), duygusal emek ve örgütsel vatandaşlık davranışının performans üzerine etkileri: Eğitim çalışanları üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın ana amacı; presenteeism, duygusal emek ve örgütsel vatandaşlık davranışının işgören performansı üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Bununla birlikte bu araştırma değişkenleri arasındaki ilişkilerin düzeyinin ve yönünün de tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda, Akdeniz bölgesinde yer alan Kahramanmaraş ve Mersin illerinde faaliyette bulunan eğitim kurumlarında görev yapan 829 öğretmene anket uygulanmıştır. Anket sonucunda elde edilen verilere SPSS paket programı kullanılarak korelasyon, regresyon, Kruskall-Wallis ve Mann-Whitney U analizi testleri yapılmıştır. Bu analizler sonucunda; duygusal emek boyutlarının (yüzeysel duygusal emek, derinden duygusal emek, samimi (doğal) duygusal emek) ve örgütsel vatandaşlık davranışı boyutlarının (diğergamlık, vicdanlılık, nezaket, centilmenlik, sivil erdem) işgören performansını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Presenteeismin `işi tamamlama` boyutunun işgören performansını olumsuz yönde etkilediği ve `dikkat dağınıklığından kaçınma` boyutunun ise işgören performansı üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca genel olarak araştırma değişkenleri (presenteeism, duygusal emek, örgütsel vatandaşlık davranışı, işgören performansı) arasında pozitif yönde anlamlı ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Araştırma değişkenlerinden yalnızca presenteeismin `işi tamamlama` alt boyutu ile bütün araştırma değişkenleri ve `dikkat dağınıklığından kaçınma` alt boyutu ile duygusal emek alt boyutu olan `samimi davranış` ve örgütsel vatandaşlık davranışı alt boyutu olan `nezaket` arasında negatif yönde anlamlı ilişki belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Presenteeism, Duygusal Emek, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, İşgören Performansı

The main purpose of this study is to reveal the effects of presenteeism, emotional labour and organizational citizenship behaviour on employee performance. Besides, it was aimed to determine the level and relationships between these research variables as well. In accordance with this purpose, a questionnaire was applied to 829 teachers working in educational institutions in Kahramanmaraş and Mersin provinces in the Mediterranean region. Correlation, regression, Kruskall-Wallis and Mann-Whitney U analysis were applied to the data obtained as a result of questionnaire by using SPSS package program. As a result of these analyzes, it was determined that the dimensions of emotional labour (surface acting, deep acting, genuine acting ) and organizational citizenship behaviour dimensions (altruism, conscientiousness, courtesy, sportsmanship, civil virtue) affect positively the performance of educational labour. It was determined that `completing work` dimension of presenteeism adversely affected the educational labour performance but `avoiding distraction` dimension had no effect on employee. In addition, it was generally found that there were positive significant relationships between the research variables (presenteeism, emotional labour, organizational citizenship behaviour, employee labour). Only a negative correlation was found between `completing work` sub-dimension of the presenteeism and all the research variables, and `avoiding distraction` sub-dimension and sincere attitude sub-dimension of emotional labour, and `courtesy` sub-dimension of the presenteeism. Keywords: Presenteeism, Emotional Labour, Organizational Citizenship Behaviour, Employee Performance.