Tevhid-i Tedrisat Kanunu`nun ilanının arefesinde medrese-mektep bağlamında din eğitimi tartışmaları (1920-1924)

Abstract

İslâm eğitim öğretimi medreselerin kurulmasıyla kurumsal bir hale gelmiştir. Selçuklulardan aldığı medrese mirasına sahip çıkan Osmanlı Devleti, Sahn, Bâyezid ve Süleymaniye Medreseleriyle medreselere altın çağını yaşatmıştır. Ancak Avrupa karşısında üstünlüğün kaybedilmesi, Osmanlı'yı devlet kurumlarında bir takım ıslahatlar yapmaya zorlamıştı. Bu ıslahatlardan eğitim sahası da nasibini almış ve batı tarzı yeni eğitim kurumları açılmaya başlamıştı. Zamanla artarak çoğalan bu eğitim kurumları geleneksel eğitim kurumu olan medreseleri gölgede bırakmıştı. Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş sürecinde de Tevhid-i Tedrisat Kanunu'yla medreseler önce Maarif Vekâleti'ne bağlanmış ve ardından kapatılmışlardı. Yeni mekteplerin kurulması bir takım tartışmaları da beraberinde getirmişti. Bu süre zarfında medrese-mektep ihtilafı ve mekteplerde din eğitimi üzerine bir takım tartışmalar ve görüş ayrılıkları yaşanmıştı. Biz de araştırmamızda 1920-1924 yılları arasında meclis tutanaklarında ve süreli yayınlarda bu hususta yaşanan tartışmalara ışık tutmak istedik.Anahtar kelimeler: Medrese, Mektep, Tevhid-i Tedrisat, Din Eğitimi, Eğitim.

Islamic Education became institutionalised with the establishment of the madrasa. Having received the legacy of the Seljuk Empire, the Ottoman madrasa experienced its golden age with the Sahn and Süleymaniye madrasas. However, having lost the upper hand against Europe, the Ottomans to were forced to make a number of reforms. The field of education also took its share of these reforms where increasing numbers of Western-style institutions were established, leaving behind such traditional institutions. During the transition period from the Ottoman Empire to the Republic, under the Tevhid-i Tedrisat (Unification of Education) Law, the madrasas were first linked to the Ministry of Education and, later, abolished. The establishment of schools (mekteb) also brought about a number of discussions. During this time period, there were many debates and disagreements on the conflicting relationship between the madrasa and schools. The aim of this research is to shed light upon this subject within Parliament Records and regular periodicals, between 1920-1924.Key words: Madrasa, School, Tevhid-i Tedrisat, Religious Education,Education.