Küçük ve orta ölçekli işletmelerde toplam ekipman etkinliğinin belirlenmesinde yeni bir yaklaşım: Bir ahşap işleme tesisinde uygulama

Abstract

Günümüzde işletmeler rekabetçi olabilmek veya rekabetçi kalabilmek için üretim süreçlerinin üretkenliğini arttırmaya çalışmaktadırlar. 1970'li yıllarda ortaya atılan Toplam Verimli Bakım (TVB) bu amaçla kullanılan yöntemlerden biridir. TVB kapsamında, Toplam Ekipman Etkinliği (TEE) adı verilen bir ölçüm aracıyla sistemdeki ekipman kayıplarının ortaya çıkarılarak ekipmanların üretkenliğinin arttırılması hedeflenir. Rekabetçi kalmak dahası varlıklarını sürdürmek isteyen Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) de TEE'den yararlanmaktadırlar. Ancak, KOBİ'lerin bu araçtan faydalanmalarının önünde çeşitli güçlükler mevcuttur. Bunların başında KOBİ'lerin bu tür çalışmalara zaman ve para ayırmada yaşadıkları güçlükler gelmektedir. Bu süreçte yaşanan diğer bir güçlük ise TEE'nin uygulanmasının bir endüstriden diğerine farklılık göstermesidir. Bu nedenle, bu çalışmada KOBİ'lere TEE'nin nasıl uygulanabileceği tartışılmış ve sanayide gözlemlenen sorunlardan hareketle yeni bir yöntem önerilmiştir. KOBİ'lerde TEE uygulamasında karşılaşılan en büyük sorun `Bu TEE değerlerine göre hangi ekipmana ne kadar iyileştirme yapılmalıdır?` sorusunun net bir cevabının olmamasıdır. Bu soruya literatürdeki çalışmalar incelenerek cevap verildiğinde, en fazla duruşa/kayba sahip ekipmana yani en düşük TEE değerine sahip ekipmana iyileştirme yapılması gündeme gelmektedir. Ancak, bu ekipmana veya ekipmanlara yapılan iyileştirmeler çoğu zaman üretim hattının üretkenliğini beklenen ölçüde arttırmamaktadır. Dolayısıyla, KOBİ'ler kısa vadede bakım için ayırdıkları kaynağın karşılığında üretkenlik artışı yakalayamamaktadırlar. Bu çalışmada; önerilen `Kritik Ekipman Seçme ve HEdef Belirleme-KESHEB` metoduyla hattın darboğaz ekipmanı dikkate alınarak hattaki kritik ekipmanın belirlenmesi amaçlanmaktadır. Sonrasında, bu ekipmana Dünya Klasmanı tabir edilen %85 hedefi yerine hattın üretkenliğini arttırmak için KOBİ'nin kaynakları dâhilinde gerçekçi bir TEE hedefi belirlenmiştir. Sunulan metot, İstanbul'da sipariş bazlı üretim gerçekleştiren bir ahşap işleme işletmesinde uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar hattın üretkenliğinin bu yolla artırılabildiğini göstermiştir.

Total Productive Maintenance (TPM), which was asserted in 1970s, is one of the methods used for increase the productivity. In a related, it is aimed at increasing the productivity of equipment by means of a measurement tool called Overall Equipment Effectiveness (OEE) that reveals losses of equipment in the system. However, Small and Medium Sized Enterprises (SMEs) face some difficulties while benefiting from this measurement tool. Among these, the first difficulty faced by SMEs is to allocate time and money in such studies. The other one is application of OEE varies from industry to industry. Therefore, in this study, it is discussed how to adopt OEE to SMEs and a new method based on the problems observed in the industry is proposed. The biggest problem encountered in the application of OEE for SMEs is that there is not a clear answer of the question `How much improvement should be made for which equipment?` according to these OEE values. In this study, it is aimed to determine the critic equipment in line by using the suggested `Critical Equipment Selection and TArget Determination –CESTAD` which considers the bottleneck equipment. Afterwards, a realistic OEE target - instead of a target of 85% which is known as World Class – is determined for this equipment to increase the productivity of the line by considering the available sources of the SME. Presented method is applied to a wood processing facility in İstanbul. The obtained results showed that the productivity of line can be improved this way.