Tüketicilerin organik gıdalara yönelik tutumları: Ankara ilinde bir uygulama

Abstract

Bu çalışmada Ankara'daki pazarlarda tüketicilerin organik ürünlere olan yönelimleri incelenerek hangi faktörlerin organik ürünleri seçmelerinde etkili olduğunu belirlemek ve tüketicilerin organik gıdalara karşı tutumları arasındaki ilişkiyi saptamak amaçlanmıştır. Tüketicilerin demografik özellikleri ve organik ürünleri kullanımlarına yönelik çeşitli değişkenlere göre tutumları arasındaki farklılık araştırılmıştır. Yapılan araştırma nedensel karşılaştırma araştırmasıdır. Yenimahalle ve Çankaya etrafında oturan 1.563.662 tüketici araştırmanın evrenini, 338 tüketici ise örneklemini oluşturmaktadır. Veri toplama aracını, kişisel bilgi formu, organik gıda tüketimine yönelik maddeler ve organik gıdalara yönelik tutum ölçeği oluşmaktadır. Araştırmada kullanılan ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması için pilot uygulama 300 tüketici ile yapılmıştır. Geçerlik çalışması sırasında ölçeğin yapı geçerliğini test etmek için Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA)'nden yararlanılmıştır. İç geçerlik için madde-toplam korelasyonlarına bakılmıştır. Ölçeğin güvenirlik analizi için Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısına bakılmıştır. Organik gıdalara yönelik tutum ölçeği, önem alt faktörü 10 madde ve güven alt faktörü 6 madde olmak üzere 16 maddeden oluşmaktadır. Tüketicilerin demografik özellikleri ve organik gıda tüketimi ile ilgili frekans ve yüzde değerlerine bakılmıştır. Tüketicilere uygulanan tutum ölçeğine ait betimsel istatistiklere yer verilmiştir. Kadın tüketicilerin organik gıdaları, erkek tüketicilere oranla daha çok önemsediği tespit edilmiştir. Ayrıca bu tüketicilerin aylık gelirlerine göre organik gıdalara olan tutumları göz önünde bulundurulduğunda anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır.Anahtar kelimeler: Organik gıda, organik tarım, tarım ve çevre, tüketici tutumları, organik pazarlar.

In this study, the factors effective in organic products choosing and the relationship among consumer's attitudes to organic foods were aimed to determine by examining their tendency to organic foods in markets in Ankara. The consumer's demographic characteristics and use of organic foods according to various variables which effects their attitudes were investigated. Research conducted in this content is a casual comparison study. The number of 1.563.662 and 338 consumers residing in Yenimahalle and Çankaya constituted the universe and sample of the study respectively. Data collection tool consists of personal information form, attitude scale for organic food and perception scale for organic food. Pilot application for the validity and reliability studies of the two scales used in the study was done with 300 consumers. Explicit Factor Analysis was used to test the construct validity of the scales during validity study. Item-total correlations were performed for internal validity. Cronbach's Alpha internal coefficient was examined for the reliability analysis of the scales. The attitude scale for organic foods consist of 16 items, including trust and importance sub-factors which are 10 and 6 items respectively. The frequency and percentage values related to demographic characteristics and organic food consumption of the consumers were examined. Descriptive statistics of attitude scale applied to consumers were also included. Female consumers were found to be more concerned about organic foods than male consumers. In addition, it was found that there were a meaningful difference when considering these consumers perception to organic foods according to their monthly incomes.Key Words: Organic food, agriculture, agriculture and environment, consumers attitudes, organic markets.