Okul müdürlerinin liderlik tarzlarının öğretmenlerin tükenmişlik düzeyine etkisinin incelenmesi (Malatya ili örneği)

Abstract

Araştırmada okul müdürlerinin liderlik tarzlarının öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerine etkisinin ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırma öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerine etki eden liderlik davranışlarını ortaya koyarak, çalışanların tükenmişliğini önleyici tedbirler alınması açısından ilgilileri bilgilendireceği, öğretmenin başarısını arttıracak tedbirler alınmasına yardımcı olacağı, bu sayede eğitimde kaliteyi arttırma çalışmalarına ışık tutması açısından önem taşımaktadır. Nicel bir araştırma olan bu çalışma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini Malatya ilinde bulunan ortaokullarda görev yapan branş öğretmenleri oluşturmaktadır. Evrende yer alan öğretmenlerin tamamına ulaşma imkânı olmadığından, evrende yer alan öğretmenler arasında `Basit Seçkisiz Örnekleme` yöntemi ile seçilmiş 350 branş öğretmeni bu araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmanın değişkenleri arasında ilişki `korelasyon katsayısı` ile ölçülmüştür. Katılımcıların cinsiyet, yaş, medeni durum, mezuniyet durumu, mesleki kıdem ve branş değişkenlerine ilişkin verilerin analizinde `Bağımsız Gruplar T-Testi` ve `Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)` testleri kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda anlamlı farklılığın bulunduğu değişkenlerde, anlamlı farklılığın nereden kaynaklandığını tespit etmek için `Tukey HSD` testi uygulanmıştır. Ayrıca araştırmanın değişkenlerinin birbirini etkilemesine tespit için `hiyerarşik regresyon analizi` yapılmıştır. Araştırmada verileri toplamak için `Kişisel Bilgiler Formu`, `Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği` ve `Tükenmişlik Ölçeği` kullanılmıştır. Liderlik ve tükenmişlik arasında ilişkinin araştırma bulguları ışığında genel değerlendirmesi yapıldığında her ikisi arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu söylenebilir. Ayrıca bulunan ilişkinin düzeyinin düşük olduğu da söylenebilir.

The purpose of the study was to determine the effects of leadership styles of principals on the burnout levels of teachers. The study is important in that it will reveal the leadership styles of the principals that affect the burnout levels of teachers, and it will inform relevant authorities to take preventive measures, and enable them to take measures that will increase the success of teachers, and thus, improve the quality of education. The study was conducted with the Quantitative Design in the Relational Review Model. The study population consisted of the branch teachers working at the secondary schools in the city of Malatya. Since it was not possible to contact all the teachers in the study population, 350 branch teachers were selected from among the study population as the sampling of the study with the `Simple Random Sampling Method`. The relation between the variables of the study was measured with the `Correlation Coefficient`. The `Independent Sampling T-Test` and `One-Way Variance Analysis (ANOVA)` were used in the analyses of the data in terms of gender, age, marital status, graduation status, professional seniority and branch variables. As a result of the analyses, it was determined that there were significant differences between the variables, and the `Tukey HSD` test was applied to find the exact point of this difference. The `Hierarchical Regression Analysis` was made to determine the effect of the variables on each other. The `Personal Information Form`, `Multi Factorial Leadership Scale` and `Burnout Scale` were used in order to collect the data in the study. When a general evaluation is made on the relation between leadership and burnout in the light of the study findings, it is possible to claim that there is a positive and significant relation between these two variables. In addition, it is also possible to claim that the level of this relation is low.