Ortaokul öğrencilerinde akran zorbalığı ile siber zorbalık arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinde akran zorbalığı eğilimi ile siber zorbalık eğilimi ve akran zorbalığına maruz kalma durumları ile siber zorbalığa maruz kalma durumları arasındaki ilişkiyi incelemektir.Araştırma, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilindeki ortaokullara devam eden 551 kız ve 529 erkek olmak üzere toplam 1080 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmaya katılan öğrencilere Kişisel Bilgi Formu, Akran Zorbalığı Eğilimi Ölçeği, Akran Zorbalığı Mağdurlarını Belirleme Ölçeği, Siber Zorbalık Eğilimi Ölçeği, Siber Mağduriyet Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma sonucu elde edilen veriler Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, ilişkisiz örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi teknikleriyle çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin akran zorbalığı eğilimi ile siber zorbalık eğilimi arasında anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur. Ayrıca öğrencilerin akran zorbalığına maruz kalma durumları ile siber zorbalığa maruz kalma durumları arasında da ilişkiye rastlanmıştır. Araştırmanın bunlarla bağlantılı olarak belirlenen diğer iki sonucu ise; öğrencilerin akran zorbalığı eğilimi ile siber zorbalığa maruz kalma durumları arasında anlamlı düzeyde bir ilişkinin ve yine öğrencilerin akran zorbalığına maruz kalma durumları ile siber zorbalık eğilimi arasında anlamlı bir ilişkinin olduğudur.Erkek öğrenciler kız öğrencilere göre daha çok akran zorbalığı eğilimi göstermekte ve akran zorbalığına maruz kalmaktadır. Yine aynı şekilde erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre daha çok siber zorbalık eğilimi gösterdiği ve siber zorbalığa maruz kaldığı sonucuna ulaşılmıştır.Öğrencilerin bulundukları sınıf düzeyine göre akran zorbalığı eğilimi ve akran zorbalığına maruz kalma durumları ile siber zorbalık eğilimi ve siber zorbalığa maruz kalma durumları incelenmiş ve altıncı sınıf öğrencilerinde her iki zorbalık ve mağduriyetin daha sık gerçekleştiği görülmüştür.Evlerinde internete bağlı bilgisayar sahibi olan, cep telefonu ve tablet bilgisayarla internete bağlanan, günde dört saatin üstünde internette kalan, kişisel cep telefonuna sahip olan, kişisel e-posta hesabına sahip olan öğrenciler daha çok siber zorbalık eğilimi göstermekte ve daha çok siber zorbalığa maruz kalmaktadır. Ayrıca bilgisayar ve internet kullanma yetkinliğini çok iyi düzeyde tanımlayan öğrencilerin, diğerlerine göre yine daha çok siber zorbalık eğilimi gösterdiği ve siber zorbalığa maruz kaldığı sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this research is analyzing relationship between tendency to peer bullying and tendency to cyber bullying and peer victimization and cyber victimization among middle school students.The research was conducted with 1080 students, 551 of whom were girls and 529 of whom were boys. Personal Information Form, Peer Bullying Tendency Scale, Scale of Determining Victims of Peer Bullying, Cyber Bullying Tendency Scale, and Cyber Victimization Scale were implemented to students who participated in the research. Data gathered from the scales was analyzed statistical data via techniques of Pearson's Product Moment Multiple Correlation, independent samples t-test and one-way analysis of variance.At the end of research, there is a significant positive relationship between tendency to peer bullying and tendency to cyber bullying. In addition to this, a relationship between peer victimization and cyber victimization was found. Other results of the research associated with these two were that there is a significant relationship between tendency to peer bullying and cyber victimization and that there is a significant relationship between peer victimization and tendency to cyber bullying.It is observed that boys tend to peer bullying more than girls and boys are exposed to peer bullying more than girls. Correspondingly, boys tend to cyber bullying and they are exposed to cyber bullying more than girls.According to grade level at which students are, tendency to peer bullying and peer victimization and tendency to cyber bullying and cyber victimization are analyzed and it is found that sixth level students are exposed to identified two types of bullying and victimization more often that other students.Students who have a computer connected to the Internet at home, use the Internet from a mobile phone and a tablet computer, use the Internet more than four hours a day, have a personal mobile phone and have a personal e-mail account tend to cyber bullying more and they are exposed to cyber bullying more. Besides, students who identify themselves as a very good computer literate tend to cyber bullying and they are exposed to cyber bullying much more than the others.