Maddenin yapısı ve özellikleri ünitesine yönelik işbirlikli öğrenmeye dayalı öğretim programının bilişsel ve duyuşsal alan değişkenlerine etkisi

Abstract

Sunulan tez çalışmasında, 7. sınıf Fen ve Teknoloji dersi `Maddenin Yapısı ve Özellikleri` ünitesinde yer alan `Elektron Dizilimi ve Kimyasal Özellikler`, `Kimyasal Bağlar`, `Bileşikler ve Formülleri` ve `Karışımlar` konularına yönelik İşbirlikli Öğrenme Yöntemine Dayalı Öğretim Programı'nın, öğrencilerin öğrenme başarıları, kavram yanılgılarının oluşumunun engellenmesi, Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumları, Fen öğrenmeye yönelik motivasyonları ve bilimsel işlem beceri düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi ve işbirlikli öğrenmeye yönelik öğrenci görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desenin kullanıldığı çalışma, 2013-2014 öğretim yılında İstanbul İli Fatih İlçesine bağlı Atikali Ortaokulu'nda öğrenim gören 89 yedinci sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Araştırma kapsamında rastgele atama yoluyla 7/A sınıfı deney grubu ( N=46), 7/B sınıfı kontrol grubu (N=43) olarak belirlenmiştir. `Maddenin Yapısı ve Özellikleri` Ünitesindeki çalışma kapsamında ele alınan konuların öğretimi; deney grubunda, araştırmacı tarafından geliştirilen İşbirlikli Öğrenme Yöntemine Dayalı Öğretim Programı ile kontrol grubunda ise Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanmış olan ve çalışmanın yapıldığı Eğitim-Öğretim döneminde kullanılan 7. sınıf Fen ve Teknoloji Öğretim Programı ile gerçekleştirilmiştir. Konunun öğretimi, dersin öğretmeni tarafından deney grubunda Fen ve Teknoloji laboratuarında, kontrol grubunda ise klasik sınıf ortamında haftada 4 ders saati (1 ders saati=40 dakika) olmak üzere toplam dört buçuk haftada tamamlanmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; tez kapsamında araştırmacı tarafından geliştirilerek geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış `Maddenin Yapısı ve Özellikleri Hazırbulunuşluk Testi`; `Maddenin Yapısı ve Özellikleri Başarı Testi` ile `Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formları`; Biçer (2011) tarafından geliştirilmiş `Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği`; Dede ve Yaman (2008) tarafından geliştirilmiş `Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Ölçeği`; Okey vd., (1982) tarafından geliştirilmiş ve Geban vd., (1992) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış `Bilimsel İşlem Becerileri Testi`; Acar (2008) tarafından `Aktif Öğrenme Değerlendirme Ölçeği` olarak geliştirilmiş ve araştırmacı tarafından uyarlamaları yapılmış `İşbirlikli Öğrenme Değerlendirme Ölçeği` kullanılmıştır. Ayrıca, öğrencilerin `Maddenin Yapısı ve Özellikleri Başarı Testi`ne verdikleri yanıtların nedenlerine yönelik yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı çalışma kapsamında elde edilen nicel verilerin çözümlenmesinde SPSS 16 ve Lertap 5, nitel verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Uygulamalar öncesinde, her iki gruba yönlendirilen Maddenin Yapısı ve Özellikleri Hazırbulunuşluk Testi sonuçları; deney ve kontrol grubu öğrencilerinin, ünitenin öğrenilmesine temel teşkil eden konu ve kavramlara yönelik bilgi düzeylerinin denk olduğunu göstermiştir. Uygulamalar sonrasında, her iki gruba yönlendirilen Maddenin Yapısı ve Özellikleri Başarı Testi, Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği, Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Ölçeği, Bilimsel İşlem Becerileri Testi sonuçları; deney grubu öğrencilerinin, kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde daha yüksek ortalama puanlara sahip olduğunu dolayısıyla İşbirlikli Öğrenme Yöntemine Dayalı Öğretim Programı'nın, mevcut Fen ve Teknoloji Öğretim Programı'na göre öğrencilerin başarı düzeylerini arttırmada, kavram yanılgılarının oluşumunu engellemede, tutumlarını, motivasyonlarını, bilimsel işlem becerilerini olumlu yönde geliştirmede oldukça etkili olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, Maddenin Yapısı ve Özellikleri Başarı Testi ön ve son test sonuçlarına göre; kontrol grubu öğrencilerinin `kararlı atom, iyon, anyon, katyon iyonik bağ, kovalent bağ, bileşik, homojen ve heterojen karışım, derişik ve seyreltik çözelti` konularında, yüksek oranda kavram yanılgılarına sahip oldukları tespit edilirken, deney grubu öğrencilerinin ise oldukça düşük oranda kavram yanılgılarına sahip oldukları belirlenmiştir. Deney grubu öğrencilerine uygulanan İşbirlikli Öğrenme Değerlendirme Ölçeği'nden elde edilen sonuçlar, öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun motivasyonlarının, öz güvenlerinin, öğrenme başarılarının arttığını, arkadaşlık ilişkilerinin geliştiğini ortaya koymuştur.Anahtar Kelimeler: İşbirlikli Öğrenme Yöntemine Dayalı Öğretim Programı, İşbirlikli Öğrenme, Maddenin Yapısı ve Özellikleri, Fen ve Teknoloji Eğitimi, Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum, Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyon, Bilimsel İşlem Becerileri

In this tesis, it was aimed to analyse the effects of instructional curriculum based on cooperative learning for the 7th grade Science and Technology lesson's subjects of `Structure and Properties of Matter`, `Sequence of Electron and Chemical Properties`, `Chemical Bonds`, `Compounds and Their Formulas`, `Mixtures` on students' understanding, attitudes towards Science and Technology lesson, motivation to learn science and scientific processing skills and to identify students' opinions about cooperative learning.The study which was done through a semi-experimental design with a pretest-posttest control group, had been conducted with eighty nine 7th grade students who attending at Atikali Secondary School in Fatih, İstanbul in 2013-2014 academic year. For the research, class 7/A was randomly appointed as experimental group (N=46) and class 7/B was the control group (N=43). In the experimental group, the subjects topics under the Unit of `Structure and Properties of Matter` was taught with the instructional curriculum based on cooperative learning which was developed by the researcher and in the control group these subjects were covered by using 7th grade Science and Technology Curriculum which was approved by the Board of Education and Discipline and used in that academic year. The learning process lasted for four and a half weeks- 4 lesson time (1 lesson time= 40 minutes) per week. The teacher taught experimental group in Science and Technology laboratory while she taught control group in a traditional classroom.`As data collection tools, `Readiness Level Test for Structure and Properties of Matter` and `Achievement Test for Structure and Properties of Matter` which have been designed by the researcher and tested in terms of validity and reliability and `Semi-Structured Interview Forms` were used along with `Attitudes Scale for Science and Technology Lesson` developed by Biçer (2011), `Motivation Scale for Science Education` developed by Dede and Yaman (2008), `Scientific Processing Skills Test` which had been developed by Okey et al. (1982) and adapted to Turkish by Geban et al. (1992, and `Collaborative Learning Assessment Scale` which had been developed as `Active Learning Evaluation Scale` by Acar (2008) and adapted by the researcher. Moreover, semi-structured interviews were conducted to find out the reasons why the students have given those answers to the questions in the `Achievement Test for Structure and Properties of Matter`. SPSS 16 and Lertap 5 were used for the analysis of the quantitative data gathered from the study in which both quantitative and qualitative methods have been used, and content analysis has been used to analyse qualitative data.Before the implementation process, the results of Readiness Level Test for Structure and Properties of Matter which was held in both groups showed that the basic knowledge level of both experimental and control groups were equal for the subject matter. After the implementations, the results of Achievement Test for Structure and Properties of Matter, Attitudes Scale for Science and Technology Lesson, Motivation Scale for Science Education and Scientific Processing Skills Test which were implemented in both groups showed that students from experimental group got a lot higher mean score than students from control görüp. This reflected that Cooperative Learning Instructional Curriculum was highly effective on increasing students' achievement level by preventing possible misconceptions and developing their positive attitude, motivation level and scientific processing skills when compared to the existing Science and Technology Curriculum. Along with this, according to the pretest-posttest results of Achievement Test for Structure and Properties of Matter, it was found out that students from the control group had high level of misconceptions about the topics `stable atom, ion, anion, cation, ionic bond, covalent bond, compound, homogenous and heterogeneous mixtures, concentrated and dilute solutions` while students from the experimental group had quite low level of misconceptions. The results gathered from Cooperative Learning Assessment Scale conducted with students from the experimental group showed that most of the students' motivation, self-confidence and academic achievement increased and their friendly relationships developed accordingly.Keywords: Instructional Curriculum Başer on Cooperative Learning, Cooperative Learning, Structure and Properties of Matter, Science and Technology Education, Attitudes towards Science and Technology Lesson, Motivation to Learn Science, Scientific Processing Skills