Finlandiya ve Türkiye temel eğitim sistemine karşılaştırmalı bir yaklaşım

Abstract

Finlandiya'nın PISA sınavlarında matematik, fen, okuma alanlarının her üçünde de üst üste aldığı başarılı sonuçlar Fin başarısından edinilebilecek kazanımlar olabileceğini düşünerek araştırmaya başlamamızı sağlamıştır. Bu araştırmada, Finlandiya ve Türkiye eğitim sistemlerinin genel yapısı, temel eğitim sistemleri, temel eğitim sistemlerinde öğretmenlik mesleği, temel eğitim sistemlerinde öğretim programlarının nasıl olduğu incelenmektedir. Bu araştırmada; araştırma konusunu kendi koşulları içinde olduğu gibi tanımlamak amacıyla; yazılı belge, istatistik, resim, ses, görüntü ve kaynak kişilere başvurarak elde edilen dağınık veriler ile doğrudan kendi gözlemlerimiz bir sistem içinde bütünleştirilerek yorumlanmaktadır. Bu araştırma; betimsel yönüyle nitel, içerik ve yöntem bakımından ise bir karşılaştırmalı eğitim araştırmasıdır. Veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi, gözlem ve görüşme yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırma sürecinde Finlandiya'ya dört kez gidilmiş; okullar, yetişkin eğitimi merkezleri, halk kütüphaneleri ve üniversitelerin çeşitli bölümleri ziyaret edilmiştir. Bu ziyaretlerde, öğretmen ve öğrencilerle görüşmeler yapılmış, eğitim sistemleri üzerine seminerler alınmıştır. Bütün bu deneyimler çalışmaya aktarılmıştır; çalışmanın bu yönüyle aynı alanda yapılan çalışmalara tamamlayıcı ve katkı sağlayıcı etkisi olacağı düşünülmektedir.Elde edilen bulgulara dayanarak Finlandiya temel eğitim sisteminde başarının birçok bileşenden oluştuğunu söylemek mümkündür. Eşitlikçi anlayışın hâkim olduğu toplumun refah sistemi, toplumda hâkim olan okuma kültürü ve yaşam boyu öğrenme ilkesi başarıda önemli bileşenlerdir. Temel eğitim okullarının standart ve özelliklerine bakıldığında Türkiye'den oldukça farklı uygulamaların olduğu görülmektedir. Öğretmen yetiştirme sistemi ve Fin anadili öğretim programı ve Türkçe programında da farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Türkiye'deki sorunların daha iyi anlaşılmasında ve çözümler üretilmesinde Finlandiya'daki uygulamalar yol gösterici olabilir. Finlandiya eğitim sistemini Türkiye için ideal bir model gibi görmek yerine Türk eğitim sisteminin kendi yapısı, sorunları ve ihtiyaçları doğrultusunda, bu araştırmada Finlandiya'daki iyi uygulamalar esas alınarak yer verilen önerilerin, Türkiye temel eğitim sisteminin geliştirilmesine katkı sağlaması hedeflenmektedir.

The consecutive successful results that Finland has gained in all the three fields of mathematics, science, reading in PISA tests enabled us to think there may be acquisitions from the Finnish success and to start researches. In this research, the issues of the general structure of the education system in Finland and Turkey, the basic education systems, the teaching profession in basic education systems, what the programmes of instruction are like in basic education systems are analyzed.In this research, with a view to defining the research subject as is on its own terms, the dispersed data acquired thanks to written documents, statistics, illustrations, sounds, images and source people and our own direct observations are interpreted as integrated in a system. This research is the kind of qualitative research using descriptive analysis and comparative education on the basis of the content and the method. As the data collection method, the tecniques of document review, observation and interview were used together. Finland was visited four times during the research period; schools, adult education centres, public libraries and some departments of universities were visited. During these visits, the teachers and students were interviewed, seminars on education systems were attended. All these experiences are cited in the research; it is thought, from this aspect, that it is supplementary and contributing to the studies in the same field.Depending on the findings, it can be said that success is comprised of many components in the Finnish basic education system. The important components in success are the welfare system of the society in which sense of equality prevails, the reading habit that prevails in the society and the principle of life long learning. Taking into consideration the standards and the characteristics of the elementary schools, it is seen that the implementations differ quite a lot than in Turkey. It is determined that there are differences also in teacher training systems and between Finnish instruction programme of mother tongue and the Turkish programme. The implementations in Finland can be guiding in understanding the problems in Turkey better and finding solutions. Instead of regarding the Finnish education system as ideal for Turkey, it is aimed that the suggestions made in this research on the basis of the good implementations in Finland contribute to the development of the basic education system in Turkey in line with the structure, the problems and needs of the education system in Turkey.