Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluşun bazı değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Bu çalışma üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri ile geleceğe yönelik tutum, kişisel kontrol inancı ve psikolojik ihtiyaç doyum düzeyleri arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini seçkisiz örneklem yolu ile seçilen, 2016-2017 eğitim öğretim yılında İstanbul Üniversitesi'nde çeşitli fakültelerde eğitim gören 926 öğrenci (303 Kadın, 623 Erkek) oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında 'Kişisel Bilgi Çizelgesi'; 'Yaşam Doyum Ölçeği' ve 'Pozitif, Negatif Duygu Ölçeği, 'Geleceğe Yönelik Tutum Ölçeği', 'Genel İç Kontrol İnancı Ölçeği' ve 'Psikolojik İhtiyaç Doyum Ölçeği' kullanılmıştır. Veriler; SPSS programı aracılığı ile t-test, ANOVA, korelasyon ve regresyon analizleri yapılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonuçları, üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluş ile geleceğe yönelik tutum ölçeğinin alt faktörleri olan olumlu yönelim ve planlı yönelim, genel iç kontrol inancı ve psikolojik ihtiyaç doyumu ile alt faktörleri olan özerklik, yeterlik ve ilişkide olma arasında pozitif korelasyon göstermiştir. Öznel iyi oluş ile düşük puanın iç kontrolü gösterdiği genel iç kontrol inancı arasında negatif korelasyon saptanmıştır. Öznel iyi oluş ile geleceğe yönelik tutumun alt faktörü olan kaygılı yönelim arasında ilişkiye rastlanmamıştır. Bunun yanında, üniversite öğrencilerinde geleceğe yönelik tutumun, genel iç kontrol inancının ve psikolojik ihtiyaç doyumunun ve alt faktörlerinin öznel iyi oluşu yordama gücünün olduğu görülmüştür. Ayrıca üniversite öğrencilerinin genel iç kontrol inançlarının ve psikolojik ihtiyaç doyumunun ilişkide olma alt faktörünün cinsiyete göre farklılaştığı; öznel iyi oluş, geleceğe yönelik olumlu, kaygılı ve planlı yönelim, psikolojik ihtiyaç doyumu ve alt faktörleri olan yeterlik ve özerklik düzeylerinin farklılaşmadığı görülmüştür. Kadın katılımcıların psikolojik ihtiyaç doyumunun ilişkide olma alt faktörünün erkeklere göre daha yüksek olduğu, erkek katılımcıların ise genel iç kontrol inançlarının kadınlara göre daha yüksek olduğu bulgulanmıştır. Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş puanlarının, geleceğe yönelik tutum ölçeğinin olumlu yönelim puanlarının, ihtiyaç doyumu puanlarının ve ihtiyaç doyumu ölçeğinin alt faktörleri olan özerklik, yeterlik ve ilişkide olma puanlarının sosyo-ekonomik düzeye göre farklılaştığı; geleceğe yönelik tutum ölçeğinin kaygılı ve planlı yönelim puanlarının ve genel iç kontrol inanç puanlarının farklılaşmadığı görülmüştür. Bulgular, ilgili araştırmalar kapsamında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.Anahtar kelimeler: Öznel İyi Oluş, Geleceğe Yönelik Tutum, Genel İç Kontrol İnancı, Psikolojik İhtiyaç Doyumu

The purpose of this study was to analyze the relationships of subjective well-being with attitudes toward future, internal locus of control belief and psychological need satisfaction. The sample of the study was composed of 926 (303 Female, 623 Male) students chosen randomly from different departments of Istanbul University during 2016-2017 academic year. Participants were administered 'Demographic Questionnaire', Satisfaction with Life Scale, Positive-Negative Affect Scale, Attitude Towards the Future Scale, General Internal Control Belief, Psychological Need Satisfaction Scale. Data were analyzed via SPSS Program using t-test, ANOVA, Pearson correlation and regression analysis.The results of the study showed that subjective well-being, positive and planned attitude toward future and psychological need satisfaction and it's sub-factors namely autonomy, competence and relatedness levels of the participants were found to be positively correlated. Negative correlation was found between internal locus of control belief which low scores show internal control belief, and subjective well being. There was no correlation between subjective well-being and anxious orientation being a sub-factor of attitude toward the future. However, the results showed that positive and planned attitude toward future, internal locus of control beliefs and psychological need satisfaction with sub-factors autonomy, competence and relatedness had a predictive role on subjective well-being. Furthermore, internal locus of control beliefs and relatedness of sub-factors psychologıcal need satisfaction levels of participants differed significantly in terms of gender whereas subjective well-being, positive, anxious and planned attitude toward future, autonomy and competence of subsequent psychological need satisfaction levels didn't differ significantly. Women got higher scores than men on relatedness of sub-factors psychological need satisfaction measures. Men got higher scores than women on internal locus of control beliefs. Also, subjective well being, positive attitude toward future, autonomy, competence and relatedness of subsequent with psychological need satisfaction levels of participants differed significantly in terms of sosyo-economic whereas anxious and planned attitude toward future and internal locus of control belief levels didn't differ significantly.The results were discussed in the context of existing research and suggestions were made. Key Words: Subjective Well-Being, Attitude Towards the Future Scale, General Internal Control Belief, Psychological Need Satisfaction.