Ortaokul öğrencilerinde siber zorbalık ile saldırganlık ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinde siber zorbalık düzeyi ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 497 kız, 307 erkek olmak üzere toplam 804 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Siber Zorbalık Ölçeği, Siber Mağduriyet Ölçeği, Saldırganlık Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, Bağımsız Grup t Testi, Tek Boyutlu Varyans Analizi (ANOVA), Mann Whitney-U, Kruskall Wallis, Post-Hoc LSD ve Tamhane Testleri ve Basit Regresyon Analizi istatistiki teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda siber zorbalık ile saldırganlık düzeyi arasında anlamlı düzeyde ilişki olduğu görülmüştür. Saldırganlığın alt boyutları olan fiziksel saldırganlık, sözel saldırganlık, öfke, düşmanlık, dolaylı saldırganlık ile siber zorbalık arasında da anlamlı düzeyde ilişki saptanmıştır.Araştırmadan elde edilen bir diğer sonuçta ise saldırganlık düzeyinin siber zorbalığı yordadığı görülmüştür. Araştırmada saldırganlığın alt boyutlarının da siber zorbalığı yordamasına bakılmış ve saldırganlık alt boyutları olan fiziksel saldırganlık, dolaylı saldırganlık, sözel saldırganlık ve öfkenin de siber zorbalığı yordadığı, düşmanlık alt boyutunun siber zorbalığı yordamada istatistiksel açıdan anlamlı bir katkısı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Erkeklerin kızlara oranla daha fazla siber zorbalık ile saldırganlık düzeyine sahip olduğu, daha fazla siber mağduriyete uğradığı saptanmıştır. Sınıf düzeyi arttıkça öğrencilerin siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeyleri, saldırganlık düzeyleri ve saldırganlık alt boyutlarından sözel saldırganlık, fiziksel saldırganlık, dolaylı saldırganlık, öfke ve düşmanlık düzeyleri artmaktadır. Öğrencilerin akademik başarıları arttıkça siber zorbalık ve siber mağduriyet, saldırganlık ve alt boyut düzeylerinin azaldığı saptanmıştır. Ailelerin sosyoekonomik durumlarının, öğrencilerin siber mağduriyet düzeylerinde anlamlı fark oluşturduğu görülmüştür. Ailesinin sosyoekonomik durumu düşük olan öğrencilerin siber mağduriyet düzeyinin ailesinin sosyoekonomik durumu yüksek olan öğrencilerin siber mağduriyet düzeyinden yüksek olduğu sonucu elde edilmiştir. Siber zorbalıkta ise anlamlı fark bulunmamıştır.Aile içinde saldırgan davranışların gözlemlenmesi ve çocuğa uygulanmasında saldırganlık ve alt boyut düzeyleri incelenmiştir. Saldırgan davranışların varlığı ve yokluğu anlamlı farkı ortaya çıkarırken, bu davranışların aileden gözlemlenme ve uygulanma düzeyinin anlamlı fark oluşturmadığı sonucu elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: siber zorbalık, siber mağduriyet, saldırganlık.

The research aims to investigate relationship between cyber-bullying and aggression in middle school students. 497 girl, 307 boy, total 804 students attended this research. Cyberbullying Scale, Cyber Victimization Scale, Aggression Inventory and Personal Informations Form are used as data collection instruments. Following methods are used to analyze collected data: Pearson Moment Correlation, Independent Samples t Test, The One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Mann Whitney-U, Kruskall Wallis, Post-Hoc LSD and Tamhane Tests and Basic Regression Analysis statistics.The investigation results shows that, there is significant relation between cyber-bullying and aggression tendency. Also significant relation detected between cyber-bullying and aggression's sub dimension: physical aggression, verbal aggression, anger, hostility and indirect aggression.Another result of the investigation is aggression level has significant effect on cyber-bullying. Also correlation between aggression's sub dimensions and cyber-bullying investigated, significant relation detected between cyber-bullying and physical aggression, verbal aggression, anger, indirect aggression. But hostility sub dimension doesn't have significant effect on cyber-bullying in a statistical manner.The research results shows boys are more inclined to cyber-bullying, suffered more cyber-bullying and boys are more inclined to aggression than girls. Cyber-bullying and suffering from cyber-bully and aggression tendency increases when grade level increases. Also all subdminesions of aggression increases when grade level increase. When academical success rises, cyber-bullying level and cyber victimization situations and sub dimensions of the aggression decreases.One of the results of the research is family socioeconomic circumstances significantly effects cyber-bullying. The students from low level socioeconomic circumstances family suffer more cyber-bullying than students from high level socioeconomic circumstances family. There is no significant difference on cyber-bullying.Aggressive behaviors in the family and aggression to children in family have been investigated for agression and sub dimensions of aggression. Existence of aggressive behaviors in family makes significant difference on aggression of students. If there is aggression in family this aggression level doesn't make significant difference.Key Words: cyber bullying, cyber victimization, aggression.