Okul öncesi eğitimde sınıfında kaynaştırma öğrencisi olan ve olmayan çocukların prososyal davranışlarının incelenmesi

Abstract

Özel gereksinimleri olan ve olmayan çocukların aynı eğitim ortamlarını paylaşmasına fırsat veren kaynaştırma eğitimin, özel gereksinimli olsun ya da olmasın tüm çocuklar üzerinde çeşitli etkileri bulunmaktadır. Bir başka kişi ya da grubun yararı için gönüllü olarak yapılan prososyal davranışların (yardım, paylaşma, empati, iş birliği vb.) incelendiği bu araştırmada, okul öncesi eğitime devam eden çocukların prososyal davranışları kaynaştırma öğrencileriyle aynı sınıfta eğitim alma durumları ve çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılmıştır. Buna göre, sınıfında kaynaştırma öğrencisi olan ve olmayan okul öncesi çocukların prososyal davranışları `Çocuk Prososyallik Ölçeği (ÇPÖ)` ile tespit edilmiş ve çocuk bilgi formunda yer alan cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, doğum sırası, ailesinde engelli birey olma ve daha önce okul öncesi eğitim alma durumları, okul öncesi eğitime etme ve okul türü değişkenleri açısından incelenerek karşılaştırılmıştır.Araştırmanın çalışma grubu, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Altındağ ve Çankaya ilçelerinde, Milli Eğitim Bakanlığı' na bağlı özel eğitim anaokullarında kaynaştırma öğrencileriyle aynı sınıfta eğitim alan 119 çocuk ve kaynaştırma öğrencisi olmayan bağımsız anaokullarına devam eden 138 çocuk olmak üzere 4-6 yaş arası normal gelişim gösteren toplam 257 çocuktan oluşmaktadır. İlişkisel tarama modelindeki araştırmada elde edilen prososyal davranış puanları, normal bir dağılım göstermediği için verilerin analizinde non-parametrik Mann Whitney-U ve non-parametrik Kruskal-Wallis testleri kullanılmıştır. Sonuç olarak, sınıfında kaynaştırma öğrencisi olan ve olmayan çocukların prososyal davranışlarının anlamlı şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Prososyal davranışlarda ayrıca cinsiyet, kardeş sayısı, ailesinde engelli birey olma durumuna göre de anlamlı farklılıklar oluştuğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Kaynaştırma Eğitim, Prososyal Davranışlar, Özel Eğitim Anaokulu

Inclusive education providing the children with and without special needs to share the same educational environment, has various influences on all children, whether they have special needs or not. Prosocial behaviors (helping, sharing, empathy, cooperation, etc.) defined as voluntarily behaviours for another person or group were examined in this study. Namely, the prosocial behaviors of pre-school children were compared in terms of educational attainment in the same class as the inclusive students and various variables. The prosocial behaviours of pre-school children sharing the same educational environment with and without special needs peers were measured via `Children Prosociality Scale` and compared in terms of sex, age, the number of siblings, birth order, the presence of a disable of family member, the duration they take preschool education, and whether they take preschool education before or not and type of school.The research group of the study consists of normally developing total 257 children aged 4- 6. 127 of them were attending special education kindergarden implementing inclusive education and 139 of them were attending independent kindergardens in the districts – Altindag and Cankaya – of Ankara at the pre-schools affiliated to Ministry of National Education (MEB) in the 2016-2017 semester. Non-parametric Mann Whitney-U and non-parametric Kruskal-Wallis tests were used in the analysis of the data since the prosocial behavior scores obtained in the research in the relational screening model did not show a normal distribution. As a result, it was found that the prosocial behaviors of children differ significantly in terms of presence of inclusive student in class. Prosocial behaviors also showed significant differences according to gender, number of siblings, presence of disabled person in family.Keywords: Inclusive Education, Prosocial Behaviours, Special Education Kindergarden