Açık kanallarda su yüzü profilinin farklı hidrolik koşullar altında belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, açık kanal akımlarında ani değişim kesitlerinde su yüzü profilinin belirlenmesi problemi ele alınmıştır. Bu amaçla yapılan deneysel çalışmada, sabit debi ve sabit taban eğimine sahip bir açık kanal akımında farklı eşik tipleri için eşik menba ve mansabında akım doğrultusunda meydana gelen su yüzü değişimleri gözlenmiş ve ölçülmüştür. Deneyler, laboratuar şartlarında, dikdörtgen kesitli bir kanal üzerinde, kararlı akım durumu ve farklı geometrik şekil ve boyutlardaki 12 tane taban eşiği için tekrarlanmıştır. Kanalın, cidar pürüzlülüğü, taban eğimi ve genişliği ile akımın debisi sabit iken farklı geometri ve boyutlara sahip taban eşikleri ile oluşturulan her yerel değişim bölgesi için birer su yüzü profili elde edilmiştir. Deneyler her bir eşik için üç kez olmak üzere toplam 36 kez tekrarlanmıştır. Böylece taban eşiklerinin geometrisi ve boyutlarının su yüzü profili üzerindeki etkisi araştırılmıştır.Bu çalışma kapsamında ölçülerek elde edilmiş ve çalışmanın ekler kısmında sunulan verilerin, konuya ilişkin teorik çalışmalarda ve modellemelerde güvenle kullanılabileceği düşünülmekte ve konu ile ilgilenen araştırmacılar için yararlı olacağı umulmaktadır.

In this study, water surface profiles in sudden change sections in open channel flows has been researched. For this purpose, change of the water surface along the upstream and downstream of different types floor sills has been observed and measured. The channel that the experiments are performed has a rectangular cross section. At steady flow conditions, experiments have been performed for the 12 floor sills which has varius geometrical shape and dimensions. Friction coefficient, floor slope, width of the channel and flow rate are constant. Water surface profiles have been obtained for each sudden change sections that has formed by different type floor sills. Experiments have been repeated 3 times for each type of sills and by this way 36 experiments have been performed. Thus, the effects of floor sill shape and dimensions on water surface profiles have been researched.It is hope that, the experimentally obtained data, that is given in the appendices of the study will be useful for reseachers and could confidentally be used for theorical studies as well as for modeling.