En verimli solucan gübresinin tespitinde besin seçimi üzerine bir araştırma

Abstract

Dünya ilk olarak 1940'ların sonlarında solucan gübresiyle (Vermikompost) tanışmıştır. Solucan gübresi, Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere, Avrupa'da ve dünyanın birçok gelişmiş tarım ülkesinde her tür meyve, sebze, ağaç ve bitki türlerinin yetiştirilmesinde yaygın olarak kullanılmakta olan organik gübredir. Solucan gübresi 70 yıllık bir serüvenin ardından Türkiye'de 2000'li yılların başlarında yaygınlaşmaya başlamıştır. Türkiye topraklarının yıpranması ve yanlış gübre kullanımı nedeni ile organik gübreye geçiş hızlanmıştır. Organik gübreye geçiş ile birlikte gübre içeriği denemeleri ve araştırmaları önem kazanmıştır. Bu araştırma yapılırken amaç, solucan gübresinde gübre verimliliğini etkileyen değişkenlerin belirlenmesi olmuştur. En verimli sonuca ulaşmak için yapılan denemelerde, literatürde en fazla kullanılan 6 farklı besin ele alınmıştır. 6 farklı besin içeriği; sığır gübresi, yumurta kabuğu tozu, çay posası, kahve ve küspe, maruldan oluşmaktadır. Kırmızı Kaliforniya solucanının en çok tükettiği temel besin kaynakları arasında sığır gübresi gelmektedir. Bu sebepten diğer 5 besin kaynağı sığır gübresi ile karıştırılarak ayrı ayrı denemeye tabi tutulmuştur. Deneme alanları içerisinde toplamda 225.000 adet solucan kullanılmıştır. Ortam ısısının ve nem dengesinin sabitlendiği ortamda 2 ay boyunca sığır gübresi ile karıştırılan 5 farklı bileşen ayrı ayrı ait olduğu havuzlara verilmiştir. 2 ayın sonunda düzenli olarak beslenen solucanların gübresi alınarak analize gönderilmiştir. Deneme sonucunda 12 temel kritere göre analiz yapılmıştır. Bu kriterler; organik madde, toplam azot, nem, ph, ec, toplam fosfor, toplam kalsiyum, toplam magnezyum, toplam demir, toplam bakır, toplam çinko ve toplam mangandır. TOPSIS sonuçlarına göre, sığır gübresi ile yumurta kabuğu tozu bileşiminin kırmızı kaliforniya solucanları tarafından tüketilmesi sonucunda elde edilmiş olan organik solucan gübresi çeşidinin en verimli bileşim olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Solucan Gübresi, Organik Gübre, TOPSIS, Verimlilik.

Vermicompost was first introduced to the world in the late 1940s. Worm humus is the organic fertilizer that has been widely used in order to grow almost all kinds of fruits, vegetables, trees and plants particularly in United States, in Europe and in a lot of countries which are developed in the field of agriculture. After the beginning of its 70 years of history, worm humus has began to spread in Turkey during early 2000s. The transition to the usage of vermicompost has accelerated due to degradation of soil in Turkey in relation with misuse of the fertilizers.With the transition to organic fertilizer, fertilizer content tests and researches have gained importance.During this research, the aim was to determine the variables of fertilizer productivity on vermicompost. In these tests to reach the most efficient data, 6 different nutrients most common in literature are used. These 6 different nutrient substances are cattle manure, egg shell powder, tea pulp, coffee, bagasse and lettuce. Cattle manure is among the main food sources consumed by Red California Worms. Because of this, the other 5 food sources have composed with cattle manure is separately tested. The total of 225.000 worms have been used as sample size. During one year, 5 different food sources that are composed with cattle manure have been transferred to different pools in the environment that has stable ambient temperature and moisture balance. At the end of two months, fertilizer samples of regularly fed worms have been taken and sent for analysis. As a result of these tests, the data is analyzed in respect to 12 main criterias. These criterias are organic substance, total nitrogen, moisture, ph, ec, total phosphorus, total calcium, total magnesium, total iron, total copper, total zinc and total manganese.According to TOPSIS, the vermicompost that is generated by feeding red california worms with composition of cattle manure and egg shell powder was found to be the most efficient composition.Keywords: Vermicompost, Organic Fertilizer, TOPSIS, Productivity.