İşkence yasağının Türk Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararları ışığında incelenmesi: Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru sonrası gelişmeler

Abstract

Tarihsel anlamda çok tartışılan bir kavram olan işkence, günümüzde en genel anlamıyla, şüpheliden ikrar elde etmek için bedensel veya zihinsel acı çektirmek veya suçluyu insanlık dışı bir cezayla insan onuruna aykırı bir şekilde cezalandırmaktır. İşkenceyi meşru gören uluslararası veya ulusal hiçbir kanun yoktur. Savaş ve olağanüstü durumlar da dahil olmak üzere hangi sebeple olursa olsun, işkence istisnasız yasaktır.İşkenceye karşı uluslar arası hukukta birçok düzenleme yapılmıştır. Türkiye'de bu düzenlemelere uygun çalışmalar yapmış ancak özellikle terörle mücadele kapsamında yapılan hatalardan ötürü AİHM' de açılan çoğu davayı kaybetmiştir. Bu çalışmayla amaçlanan; AYM ve diğer mahkemelerin işkencenin esas ve usul yönünden verdiği kararların AİHM içtihatları ile karşılaştırılması ve uygulama birliğini oluşturulmasına az da olsa katkıda bulunmaktır. Anahtar kelimeler: İşkence, Kötü Muamele, Onur kırıcı, Aşağılama, İnsan Hakları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi, Bireysel Başvuru

Historically, torture has been enormously debated and it has been defined in general as a punishment aiming to get cognizance from suspected person via physical or mental suffering, or degrading criminal person. There is no any international or national law that legitimizes torture, even in cases of war and emergency. Torture is banned without any exception. Regarding prevention of torture, many legal engagements have occurred in international law. Turkey has introduced some provisions in accordance with international law in relation to prevention of torture. Yet in the most of the cases from Turkey regarding torture ECHR has found a violation of ECHR due to some faults made by national authorities during the fight against terrorism. This study aims to compare the case law of Turkish Constitutional Court (AYM) and other Turkish courts, and ECHR with consideration of their method and principle, and to contribute to the question of how to make compatible AYM's approach with ECHR. Key words: torture, ill-treatment, degrading, insulting, Human Rights, European Court of Human Rights, the Constitutional Court, the individual application