Mele Nurullahê Godîşkî`nin `Çenta Yetîman` adlı eserinin transkripsiyonu, Türkçeye çevirisi, tahlil ve tenkidi

Abstract

Kürt çocukları için hazırlanmış ve Kürtçe akide/ilmihal kitaplarına güzel bir örnek teşkil eden, Mele Nurullahê Godîşkî'ye ait `Çenta Yetîman` adlı eser üzerinde yapılan bu tez çalışmasıyla, genel olarak akide ve fıkıh ilimlerinin gayelerine değinilmiş ve Kürtler arasında yaygın olan, medreselerde okutulan Kürtçe akide kitaplarının öneminin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Özelde ise eserin Kürt diline katkıları ve diğer Kürtçe akide kitaplarıyla benzer ve farklı noktalarının tespiti amaçlanmıştır.Kitabın, yapılan tercüme ve transkripsiyon çalışmaları ile daha geniş bir kitleye ulaşmasını hedefleyen bu çalışma neticesinde, `Çenta Yetîman`ın elde edilen iki nüshası arasındaki değişiklikler tespit edilmiş, kitabın kullandığı dil ve konuları işleyiş tarzı bakımından özgün bir eser olduğu anlaşılmıştır. `Çenta Yetîman` bağlamında da Kürtçe akide kitaplarının genel olarak birbirine benzediği, medrese eğitimi almış olan yazarlarının, bunları yazmadaki amaçlarının halkın ihtiyaç duyduğu itikadî bilgileri ele almak, halkı dini yönden eğitmek ve onların itikadî yönden yozlaşmalarını önlemek olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Mele Nurullahê Godîşkî, Çenta Yetîman, Kürtçe Akide Kitapları, Akide, Medrese

With this thesis written on `Çenta Yetîman` (Orphans' Bag) of Mele Nurullah Godîşkî which was prepared for Kurdish children and is a good example of Kurdish 'aqidah (religious belief system) books; generally the aims of 'aqidah and fiqh (Islamic jurisprudence) disciplines are mentioned and retaining of importance of Kurdish 'aqidah books which instructed in madrasahs (Islamic theological scool) that is common between Kurds is targeted.In the consequence of this work that aims this book to reach a vast mass of people with translation and transcription works of this book; the differences between two versions of Çenta Yetîman are noted and it is understood that this book is an original work from the point of view of the language used in the book and the method of processing of issues. In the context of 'Çenta Yetîman'; it has been seen that Kurdish 'aqidah books are generally similar and the aims of writers who get madrasah education with writing these books are emphasizing the aqidah knowledge which people need and preventing them from corruption in the aspect of religion and 'aqidah.Key Words: Mele Nurullah Godîşkî, Çenta Yetîman, Kurdish 'Aqidah Books, 'Aqidah, Madrasah