Rê û rêbazên nivîsandina nûçeyên Kurdî

Abstract

Diğer bilim dallarına göre daha genç olan, buna mukabil hayatın her alanında hemticari, hem teknolojik hem de sermaye ve yetişmiş eleman açısından en pahalı sektörlerarasında yer alan habercilik üzerindeki çalışmalar gelişerek devam etmektedir.Teknolojinin gelişmesi, kitle iletişim araçlarının başdöndürücü hızı ve dönüşümü haberalma ve bunu kitlelere aktarma sürecini de doğrudan etkilemektedir. Bu hız ve rekabetkoşulları içerisinde haberin doğru yazımı ve mesleki kriterlere uyumu da son dereceönemlidir. Bugün Türkiye, Irak, İran, Suriye başta olmak üzere gelişen siyasi olaylarabağlı olarak Kürtçe, hayatın her alanına girmekte ve bu akış en hızlı şekilde medyakanalıyla sağlanmaktadır.Son yıllarda Kürtlerin yaşadığı coğrafyalarda ana dillerinde televizyon ve gazeteçıkarması ve medya alanına ağırlık vermesi Kürtçe habercilik üzerine yapılançalışmaları daha da önemli hale getirmektedir. Gazetecilik, habercilik ve medyaüzerinde Kürtçe yapılan çalışmaların sayısı çok az olsa da, sektörün hem Kürtler içindehem de uluslararası alandaki pazarda kendine bir yer edinme sürecine girmesi, doğalolarak bu alanda yapılacak araştırmaları da etkileyecektir. Bu çalışmada da KürtçeninKurmanci Lehçesi ile yapılan haberciliğin bilimsel kriterlere uyumunun sağlanması vebelli bir standarta oturtulması açısından kavramsal düzeyde haber ve haber yazımteknikleri incelenmiştir. İletişim, iletişim çeşitleri, gazete ve gazeteci tanımı, içeriğinegöre haber çeşitleri, haber başlık çeşitleri, haber yazım teknikleri, haber toplama sürecigibi temel başlıklar altında Kürtçe haber yazım ve teknikleri ele alınmıştır.Örneklerle doğru haber yazma kurallarının anlatıldığı bu çalışmada çeşitli basınyayın kuruluşlarından aktarılan haberler de analiz edilmiştirAnahtar Kelimeler: Haber, Medya, Habercilik, Gazetecilik, Kürtçe Habercilik

Journalism is one of the most expensive sectors in terms of its commercial andtechnological aspects, and the capital and trained employees it needs. Although it isyounger when compared to other scientific branches, journalism sees numerous studiesworldwide. Advancement of technology and amazing speed of mass media directlyinfluence news taking process and conveying the information to public. It is alsoimportant to write a proper news report and abide by occupational standards in anenvironment where speed and competition are highlighted.Today, Kurdish language has become part of life, based on political developmentsin countries such as Turkey, Iraq, Iran and Syria, and has profoundly been used inmedia.In recent years, Kurds have opened TV channels and published newspapers intheir language, which make researches on journalism in Kurdish language moreimportant. There are few Kurdish researches on journalism, reporting and media, but thesector will enter into a process of acquiring a place in the market within the Kurds andinternational arena, and it will naturally affect the researches that will be carried out inthis field.In this research, news and news writing techniques are studied at a conceptuallevel to ensure compliance of journalism in Kurdish language's Kurmanji dialect withscientific criteria and to put it in a particular standard.Kurdish news writing and techniques are covered under main titles such ascommunication, types of communication, definition of newspaper and journalist, typesof news according to content, news title types, news writing techniques, and newsgathering process.In this study, which explains the rules of writing the proper news with examples,news from various media has also been analyzed.Key Words: News, Media, Reporting, Journalism, Kurdish Journalism